MARKAZIY OSIYO, 2025-yil 27-iyun – IA Caravan Info.Xalqaro hamjamiyatning e’tibori Isroilning Eronga qarshi davom etayotgan tajovuziga qaratilgan bo‘lsa-da, Janubiy Osiyo mintaqasi, xususan, Afg‘oniston keskin va yetarlicha e’tirof etilmagan inqirozga yuz tutmoqda, deb yozadi Pokistonning “Express Tribune” nashri bosh maqolasida.

Nashr Hindiston va Pokiston o‘rtasidagi ziddiyat xavfi kuchayishi bilan birga, Pokiston va Afg‘oniston o‘rtasidagi munosabatlar ham yomonlashganiga e’tibor qaratadi. 2023 yildan beri Pokiston 800 mingdan ortiq afg‘on qochqinini chiqarib yubordi, bu esa Afg‘onistondagi gumanitar va siyosiy vaziyatni yomonlashtirdi.

Maqolada qayd etilishicha, AQSh boshchiligidagi NATO kuchlari va “Tolibon” harakati o‘rtasidagi urush tugaganiga qaramay, Afg‘onistondagi xavfsizlik vaziyati nihoyatda beqarorligicha qolmoqda. BMTning so‘nggi hisobotiga ko‘ra, IShID-K* mavjudligi Tolibon rejimi uchun jiddiy xavf tug‘dirishda davom etmoqda.

Gazetaning ta'kidlashicha, IShID-K* nafaqat diniy ozchiliklarga hujum qiladi, balki Tolibon tuzilmalariga ham zarba beradi. Xususan, Shaharsozlik vazirligiga qilingan hujum vazir Xalil Haqqoniyning o‘limiga sabab bo‘ldi.

Ahmad Mas’ud boshchiligidagi Milliy qarshilik fronti va general Yasin Ziyo boshchiligidagi Afg‘oniston ozodlik fronti Afg‘onistonda terrorchi tashkilotlarga qarshi kurashmoqda.

"Express Tribune" inson huquqlari bilan bog'liq vaziyat yomonlashganini ta'kidlaydi. Yangi o‘quv yili boshlanishi bilan (2025-yil 22-mart) qizlar yana o‘rta va oliy ta’lim olishdan chetlashtirildi. Bundan tashqari, mamlakat insonparvarlik yordamining keskin tanqisligidan aziyat chekishda davom etmoqda.

Birlashgan Millatlar Tashkilotining 17 millionga yaqin afg'onga yordam ko'rsatishga mo'ljallangan 2025 yilgi gumanitar rejasi 2,42 milliard dollarlik byudjetning atigi 15 foizi miqdorida moliyalashtiriladi, bu esa hatto asosiy ehtiyojlarni xavf ostiga qo'yadi.

Shu bilan birga, Express Tribune gazetasi Xitoyning Afg‘onistonda ta’siri kuchayib borayotganini ta’kidlaydi. Pekin Islomobod va Kobul o'rtasidagi siyosiy aloqalarni ko'p yillik keskinlikdan so'ng tiklashda vositachilik rolini o'ynashga intilmoqda.

Iyun oyida Pokiston Kobulga amaldagi elchining o‘rniga to‘liq elchi tayinlanganini e’lon qildi. Afg‘oniston hukumati ham shunga ergashdi.

Xitoy, Rossiya va boshqa ba'zi davlatlar Tolibon vakillari bilan aloqada bo'lgan bo'lsa-da, ularning hech biri hukumatni rasman tan olmadi.

Gazetaning ta'kidlashicha: Tolibonga o'zlarini isyonchi harbiylashtirilgan guruhdan to'laqonli hukumatga aylantirish uchun deyarli to'rt yil vaqt berildi. Biroq, buning o'rniga ular repressiv usullar bilan hokimiyatni ushlab turishda davom etadilar. Deyarli butun hukumat hali ham "harakat qiluvchi" maqomga ega.

Xalqaro hamjamiyat bu harakatni tizimli ravishda inson huquqlari buzilishida ayblaydi: qizlarga oltinchi sinfdan keyin ta’lim olish taqiqlanadi, so‘z erkinligi yo‘q, siyosiy faoliyat taqiqlanadi, rejim tanqidchilari hibsga olinadi va shafqatsizlarcha qiynoqqa solinadi.

• Rossiya Federatsiyasida taqiqlangan tashkilot

Foto: IA Karavan Info hamkorlari

Ushbu maqola sun'iy intellekt yordamida tarjima qilingan