Moskva, 082025 yil iyul – IA Karavan Info. Rossiya Kollektiv Xavfsizlik Shartnomasi Tashkiloti (ODKB) doirasida ittifoqchilik o'qini mustahkamlash yo'lida yana bir qadam tashladi.

Prezident Vladimir Putin ishtirokchi davlatlarning qo‘shinlari va texnikasining bir-birining hududida tranzit va vaqtincha bo‘lishini tartibga soluvchi bitimlar bayonnomalarini ratifikatsiya qilish to‘g‘risidagi qonunni imzoladi.

Ilgari hujjatlar Davlat Dumasi tomonidan qabul qilingan va Federatsiya Kengashi tomonidan tasdiqlangan.

Bu shunchaki texnik rasmiyatchilik emas. Bu olti davlatning: Rossiya, Belarus, Qozog‘iston, Qirg‘iziston, Tojikiston va shartli ravishda Armanistonning harbiy-siyosiy o‘zaro hamkorligida yangi bobdir, ammo ular bu safar 2024-yil 28-noyabrda Ostona shahrida imzolangan hujjatni imzolamagan.

Yangi protokollar nafaqat rasmiy tushuntirishlarni aks ettiradi – masalan, Sovet "ichki qo'shinlari" haqidagi havolalarni Milliy gvardiya yoki politsiya kabi zamonaviy tuzilmalar bilan almashtirish.

Asosiysi, inqiroz sharoitida KXShT harakatlarining aniq belgilangan mexanizmlari. Bundan buyon “inqirozli vaziyat” deganda ittifoqchi davlatlardan birining barqarorligi, xavfsizligi, hududiy yaxlitligi yoki suverenitetiga tahdid soluvchi har qanday rivojlanish tushuniladi. Ushbu keng ta'rif potentsial raqiblarga o'ziga xos signaldir: ittifoqchilar birgalikda va kechiktirmasdan harakat qilishga tayyor.

Asosiy nuqtalardan biri logistikadir. Protokolga ko‘ra, agar tajovuz sodir bo‘lsa, qo‘shinlarni harakatlantirish bo‘yicha qaror 24 soat ichida qabul qilinishi kerak.

Askarlar va jihozlar kolonnalari o'tadigan mamlakat ularni ta'minlash majburiyatini oladito'siqsiz va bepul tranzit, jumladan, infratuzilmadan foydalanish, turar joy, xavfsizlik va hattoki samolyotlarga yonilg'i quyish.

Agar ilgari bunday harakatlar ko'pincha byurokratik to'siqlar va ichki ikkilanishlarga bog'liq bo'lsa, endi o'zaro hamkorlikning aniq va qat'iy tartibi hujjatlashtirilgan.

Mohiyatan, yaratilayotgan narsa shunchaki nizomga muvofiq ittifoq emas, balki tezkor harakat qiladigan yagona jamoaviy javob tizimidir. Armaniston hozircha chetda qolsa ham, boshqa ishtirokchilar ittifoq oyoqqa turganini va oʻz aʼzolarini himoya qilishga tayyorligini taʼkidlamoqda.

Bu shunchaki harbiy kelishuv emas. Bu jamoaviy xavfsizlik real mexanizmlarga ega bo'la boshlagan yirik Yevroosiyo siyosiy arxitekturasining elementidir. Global notinchlik davrida bunday xatti-harakatlar betartiblikdan o‘ziga xos sug‘urtaga aylanib bormoqda – va KXShT makonining tashqi tahdidlarga javobsiz qolmasligini butun dunyoga eslatib turadi.

Ochiq manbalardan olingan fotosurat