Душанбе, 22 шілде, — «Караван Инфо» АА.Тәжікстан Республикасының Мәдениет министрлігі ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енгізу үшін бес жаңа номинация ұсынды. Мәдениет министрі Матлубахон Сатторион Душанбеде өткен баспасөз мәслихатында мәлім еткендей, бұл қадам ұлттық мәдени мұраны сақтау және насихаттау жөніндегі мақсатты мемлекеттік саясаттың жалғасы болды.

2025 жылдың ең үлкен жетістіктерінің бірі Ежелгі Хуттал мәдени мұра кешенінің ЮНЕСКО-ның ресми тізіміне енуі болды. Шешім 12 шілдеде Парижде өткен Дүниежүзілік мұра комитетінің 47-сессиясында қабылданды.

Кешенге Хатлон облысының келесі аудандарында орналасқан 11 бірегей археологиялық және архитектуралық нысандар кіреді: Восе, Данғара, Жалолиддин Балхи, Фархор және Ховалинг.

Олардың арасында:

• Әжінатеппа — 7-8 ғасырлардағы буддалық монастырь;
• Қалай Хулбук – ежелгі Хуттал астанасының қалдықтары, сарайы бар археологиялық кешен;
• Шахристони Хулбук – көне қоныс;
• Мақбараи Мавлоно Тожиддин, Қалай Золи Зард, Манзаратеппа, Халевард (Кофирқала), Шахртеппа, Будда храмы Хиштеппа, Тохир керуен сарайы, Шахристони Золи Зар.

Бұл тізімде ежелгі Хутталдың жүрегі Қалай Хулбук ерекше маңызға ие. Тәжікстан Республикасы Үкіметінің күш-жігерінің арқасында ауқымды қайта құру, ғылыми-зерттеу экспедициялары және археологиялық қазба жұмыстары жүргізіліп, бұл бірегей тарихи-мәдени орталықтың бұрынғы маңызын қалпына келтіруге мүмкіндік берді.

Мәдениет министрлігі жұмысының маңызды бағыты мәдени құндылықтарды заңсыз әкетудің алдын алу болды. Кеден қызметімен бірлесе отырып, жәдігерлердің контрабандасын анықтау және жолын кесу бойынша жүйелі шаралар қолға алынды.

Сондай-ақ, 2025 жылы тарихи-мәдени сараптама нәтижесінде министрлік бұрын елден тыс жерде қалған 20-дан астам тарихи монеталарды қайтаруға қол жеткізді. Бұл құнды жәдігерлер қазір Тәжікстанның мемлекеттік мұражайларында сақтаулы, олар зерттеушілер мен қалың жұртшылыққа қолжетімді болды.

Ұсынылған номинациялар және Хутталдың әмбебап маңызы бар сайт ретінде танылуы Тәжікстанның жаһандық мәдени кеңістіктегі өсіп келе жатқан маңыздылығын көрсетеді. Бұл халықаралық қауымдастыққа қосылған үлес қана емес, сонымен қатар өз бастауларына деген терең құрметтің белгісі.

Мәдени мұраны сақтау тарихшылардың міндеті ғана емес, тұрақты дамудың, ұлттық бірегейліктің және мәдени дипломатияның стратегиялық басымдығы болып табылады.

Фото: ашық көздерден

Бұл мақала жасанды интеллект көмегімен аударылған