MOSKVA, 2025-yil 5-sentabr – Karavan Info axborot agentligi.Pekinda olti yil davomida kutilgan sammit boʻlib oʻtdi: Xitoy yetakchisi Si Tszinpin va Shimoliy Koreya yetakchisi Kim Chen In shaxsan uchrashib, munosabatlarida yangi bosqich boshlanganini eʼlon qildi.

Ommaviy bayonotlarda har ikki tomon ham “doʻstlik izchilligi” va xalqaro oʻzgarishlarga qaramay hamkorlikni mustahkamlashga tayyor ekanliklarini taʼkidladilar.

Si Tszinpin taʼkidlaganidek, Xitoy KXDR bilan “anʼanaviy doʻstlikni yuksak qadrlaydi” va uni tashqi sharoitlardan qatʼiy nazar rivojlantiradi. Kim Chen In ham xuddi shunday javob berib, munosabatlarning chuqurlashishini "Shimolning qat'iy irodasi" deb atadi. Har ikki yetakchi xalqaro siyosatdagi, jumladan, BMTdagi pozitsiyalari bir-biriga mos kelishini ta’kidladilar.

Pxenyanning Tayvan, Tibet va Shinjon masalalarida Pekinni qo‘llab-quvvatlash haqidagi bayonoti ham ahamiyatli bo‘ldi. Mutaxassislar buni AQSh-Xitoy raqobatining kuchaygani bilan izohlamoqda: Xitoy uchun KXDR nafaqat qo‘shni, balki strategik buferga ham aylanmoqda. Kimning Pekin paradidagi ishtiroki ham ramziy ko‘rindi, Si Tszinpin buni “do‘stona munosabatlarni rivojlantirishga turtki” deb atadi.

Kuzatuvchilar e'tiborini rasmiy bayonotlarda "Koreya yarimorolini yadrosizlantirish" haqidagi odatiy formula yo'qligiga qaratdi.

2018-2019 yillardagi uchrashuvlardan farqli o'laroq, Pekin mintaqada "barqarorlikni saqlash" va'dasi bilan cheklandi. Bu Xitoyning strategik ta'sirni saqlab qolish foydasiga e'tiborini o'zgartirishi mumkin edi.

Kim iqtisodga alohida e'tibor qaratdi: u partiya qurilishi va o'zaro manfaatli hamkorlikni rivojlantirish bo'yicha tajriba almashishni taklif qildi.

Iqtisodiy blokga mas'ul xodimlar sezilarli bo'lgan Shimoliy Koreya delegatsiyasining tarkibi bu signalni yanada kuchaytirdi. Si Tszinpin “KXDR sotsialistik qurilishini qo‘llab-quvvatlash” va savdo-iqtisodiy aloqalarni rivojlantirishga tayyorligini tasdiqladi.

Tahlilchilar fikricha, Pxenyan tashqi siyosatining ikkita asosiy ustunini shakllantirmoqda: Moskva orqali xavfsizlik va Pekin orqali iqtisod. Mutaxassislarning ta'kidlashicha, "jo'rning tarkibi va KXDRning urg'usi Xitoy tomonidan kengaytirilgan qo'llab-quvvatlash so'rovidan dalolat beradi".

Janubiy koreyalik ekspertlar, shuningdek, Kim Chen In oktabr oyida, Koreya Mehnat partiyasi tashkil topganining 80 yilligi munosabati bilan Si Szinpinni Pxenyanga taklif qilishi mumkinligini taxmin qilmoqda.

Qayd etish joizki, Xitoy va KXDR o‘rtasidagi munosabatlar an’anaviy ravishda siyosiy va mafkuraviy sheriklik asosida qurilgan. Pekin Pxenyanning asosiy iqtisodiy hamkori va ittifoqchisi bo‘lib, uni xalqaro maydonda qo‘llab-quvvatlamoqda.

Shu bilan birga, yadrosizlanish mavzusi uzoq vaqtdan beri Xitoy, AQSh va KXDR o‘rtasidagi uch tomonlama muloqotning asosiy elementi bo‘lib kelgan. Xitoy va Shimoliy Koreya yetakchilarining so‘nggi sammiti 2019-yilda bo‘lib o‘tgan, shundan so‘ng pandemiya va xalqaro keskinlik tufayli aloqalar minimal darajaga tushirilgan edi.

Kim Chen Inning Pekinga tashrifi va Si Tszinpin bilan muzokaralari har ikki tomonning yo‘qolgan dinamizmni tiklash va global raqobat kuchaygan bir sharoitda ittifoqni mustahkamlash istagidan dalolat beradi.

Ochiq manbalardan olingan fotosurat