Siyosiy kontekst

U birinchi bo'lib gapirdiLula da Silva.Uning keskin ta'kidlashicha, "Ikkinchi jahon urushidan keyin o'rnatilgan dunyo tartibi larzaga keldi" va tarif shantaji bosim va ichki ishlarga aralashish vositasiga aylanib bormoqda. Xitoy rahbariSi TszinpinBMT va global boshqaruv tizimining nufuzi zaiflashganini ta'kidlab, ushbu yo'nalishni qo'llab-quvvatladi va uchta harakat yo'nalishini taklif qildi: ko'p tomonlamalikni himoya qilish, o'zaro manfaatni rivojlantirish va birgalikda o'sish uchun kuchlarni birlashtirish. Shunday qilib, sammit bir tomonlama amaliyotga qarshi Global Janub davlatlarining jamoaviy pozitsiyasini ishlab chiqish platformasiga aylandi. Mutaxassislarning taʼkidlashicha, uchrashuvning siyosiy jihati muhim boʻlgan: BRIKS nafaqat chaqiriqlarga javob berishga, balki oʻz kun tartibini taklif qilishga ham tayyorligini namoyish etadi.

Iqtisodiy o'lchov

Qo'shma Shtatlar 2025 yil aprel oyidan boshlab bosqichma-bosqich yangi tariflarni joriy qiladi: Braziliya va Hindistondan import uchun 50%, Janubiy Afrikadan – 30%, Xitoy uchun – vaqtinchalik 30%, noyabr oyidan boshlab 145% gacha keskin o'sishi mumkin.

Ushbu chora-tadbirlar to'g'ridan-to'g'ri BRIKSning eng yirik a'zolariga ta'sir qiladi, ular birgalikda global yalpi ichki mahsulotning 40 foizini va qishloq xo'jaligi mahsulotlarining deyarli yarmini tashkil qiladi.

“Valday” xalqaro munozara klubini rivojlantirish va qo‘llab-quvvatlash jamg‘armasi boshqaruvi raisining so‘zlariga ko‘raAndrey Bystritskiy, sammit "dunyo konfiguratsiyasiga ta'sir qiluvchi fakt" bo'ldi. Ekspertning qayd etishicha, BRIKS davlatlari nafaqat Amerika boj siyosati oqibatlarini yumshatish yo‘llari, balki iqtisodiy o‘zaro hamkorlikning yangi mexanizmlari, jumladan, milliy valyutalarda hisob-kitoblarni kengaytirish va muqobil moliya institutlarini yaratish masalalarini ham muhokama qilmoqda.

Ramz va istiqbol

Muhokamalarning yopiq qismi tafsilotlari oshkor etilmasa-da, favqulodda sammit faktining o‘zi blokning tashqi bosim ostida birligini ko‘rsatuvchi ramziy ishora sifatida talqin qilinmoqda. Bystritskiyning so'zlariga ko'ra, "bu bizni dunyoning yangi konfiguratsiyasi haqida o'ylashga majbur qilishi kerak bo'lgan juda muhim voqea". BRIKS ko‘p qirralilikka sodiqligini va xalqaro institutlarni isloh qilishga intilish niyatini yana bir bor tasdiqladi. Vashington tomonidan kuchayib borayotgan bosim sharoitida bu pozitsiya nafaqat siyosiy, balki amaliy ahamiyat kasb etmoqda: bu global savdo, energetika va moliyaning kelajagi haqida. Eslatib oʻtamiz, BRIKS nafaqat yangi toʻliq aʼzolarni qabul qilish, balki hamkorlik formatini kengaytirish orqali ham oʻzining xalqaro taʼsirini kuchaytirishda davom etmoqda. Bugungi kunda Belarus, Boliviya, Kuba, Qozog‘iston, Malayziya, Nigeriya, Tailand, Uganda, O‘zbekiston va Vetnam hamkor davlatlar sifatida BRIKS bilan hamkorlik qilmoqda. MA'LUMOT.BRIKS assotsiatsiyasi 2006 yilda tuzilgan. Dastlab uning tarkibiga Braziliya, Rossiya, Hindiston va Xitoy kirgan. 2011 yilda Janubiy Afrika, 2024 yil 1 yanvarda esa Misr, Eron, BAA va Efiopiya qo'shildi. Indoneziya 2025-yil 6-yanvarda toʻliq aʼzo boʻldi. Navbatdagi sammit 6–7-iyul kunlari Rio-de-Janeyroda boʻlib oʻtdi. Unda nafaqat a’zo davlatlar va hamkor davlatlar, balki taklif etilgan boshqa davlatlar – Meksika, Turkiya, Urugvay va Chili ham ishtirok etdi. Kun tartibidagi asosiy mavzular sog'liqni saqlash, xalqaro savdo va investitsiyalar, sun'iy intellektni rivojlantirish, iqlim kun tartibi, shuningdek, tinchlik va global xavfsizlikni mustahkamlash bo'ldi.