MOSKVA, 2025-yil 17-sentabr — Karavan Info axborot agentligi.O'tgan haftada Efiopiya Afrikadagi eng yirik GES – Renessans (Hidaseh) GESini rasman ishga tushirdi.

O‘zini milliy taraqqiyot timsoli deb hisoblagan loyiha Efiopiyaga daryo oqimining 60 foizini ta’minlovchi Moviy Nildagi suv oqimini nazorat qilish imkonini beradi.

Bu holat havzaning qo'shnilari Sudan va Misrda xavotir uyg'otmoqda, ular uchun Nilning suv resurslarini boshqarish strategik ahamiyatga ega.

Mintaqadagi suv muammosi yangilik emas. 2011 yilda, GES qurilishi boshlanishidan oldin Qohira Nil oqimining 88 foizini Misr va Sudanga ajratgan eski mustamlaka kelishuviga rioya qilishni talab qilgan.

Efiopiya "12% ulush" ni qabul qilishdan bosh tortdi va Janubiy Sudan tomonidan qo'llab-quvvatlanadigan va suv havzasini mustaqil ko'rish huquqini ta'minlagan "Entebbe kelishuvi" ni ilgari surdi.

Bunga javoban Misr diplomatik bosim o'tkazdi, Somalida faol ish olib bordi, bu erda mamlakatlar harbiy va siyosiy manevrlar orqali ta'sir ko'rsatmoqda.

So‘nggi voqealar shuni ko‘rsatadiki, Qohira Efiopiya suv omboridagi suv sathi Misr manfaatlariga tahdid soladigan bo‘lsa, chora ko‘rishga tayyor.

Mutaxassislarning fikricha, mintaqadagi vaziyat keskinligicha qolmoqda va Nil “suv muammosi” jiddiy mojarolar manbaiga aylanishi mumkin.

Sxema: Rybar

Shuni ta'kidlash kerakki, Nil daryosi Efiopiya, Sudan va Misr uchun asosiy suv manbai hisoblanadi. 2011 yilda Efiopiyada elektr energiyasi ishlab chiqarish va milliy iqtisodiyotni mustahkamlashga qaratilgan Renessans GESi qurilishi boshlandi.

Misr va Sudan Efiopiyaning daryo oqimini nazorat qilishi qishloq xo‘jaligi va suv ta’minotiga ta’sir qilishi mumkinligidan xavotir bildirdi.

Suv taqsimoti bo'yicha mojaro o'nlab yillar davomida davom etib kelmoqda va diplomatik muzokaralar, mintaqaviy ittifoqlar va tashqi o'yinchilarning ehtimoliy ishtirokini o'z ichiga oladi.

Ochiq manbalardan olingan fotosurat