Душанбе, 04 ноябр, – АИ «Корвон Иттилоот». Сохтмони калонтарин кластер пахтаӣ дар Тоҷикистон бо иштироки консорсиуми русии БТК яке аз намунаҳои муҳими ҳамгироии иқтисодии минтақавӣ дар Осиёи Марказӣ мебошад.

Лоиҳа бо арзиши $150 млн тамоми давраи истеҳсолотро фаро мегирад — аз парвариши пахта то дӯзидани либоси омодашуда — ва то соли 2035 татбиқ мешавад. Даромади умумии интизорӣ то анҷоми лоиҳа тақрибан $2,9 млрд мебошад ва эҷоди то 10 ҳазор ҷойи корӣ потенсиали содиротии кишварро ба таври назаррас тақвият мебахшад.

Лоиҳа дар се марҳила амалӣ мегардад:

Марҳилаи аввал (2025–2028): истифодаи 5 ҳазор гектар замин дар минтақаҳои Қӯлоб ва Ваҳш, сармоягузории $30 млн, модернизатсияи инфрасохтор ва сохтмони фабрикаҳо.

Дурнамои миёнамӯҳлат (2028–2032): афзоиши масоҳат то 15 ҳазор гектар, ҷорӣ намудани обёрии қатрагӣ ва технологияҳои сарфакори энергия, васеъ кардани иқтидори корхонаҳои ришта ва трикотаж.

Дурнамои дарозмуддат (2033–2035): расидан ба иқтидори лоиҳа дар бахши дӯзандагӣ, даромади солона то $250 млн ва саҳми содирот то 70%.

Ба сармоягузорон имтиёзҳои андоз ва ҳуқуқӣ пешниҳод карда мешавад, аз ҷумла режим соддатар барои гирифтани виза барои мутахассисони хориҷӣ. Созишнома барои ратификатсия ба Маҷлиси намояндагон пешниҳод шудааст.

Истеҳсоли пахта: ҳар сол то 50 ҳазор тонна пахта коркард мешавад, даромади умумӣ дар 10 сол аз $1,2 млрд зиёд мешавад, зиёда аз 60% маҳсулот барои содирот равона мешавад.

Истеҳсоли ришта: иқтидори лоиҳа 50 ҳазор тонна ришта дар як сол, даромади умумӣ тақрибан $700 млн, то 70% маҳсулот содиротӣ.

Истеҳсоли трикотаж: даромад зиёда аз $800 млн, саҳми содирот тақрибан 65%.

Истеҳсоли дӯзандагӣ:

2028–2029: либоси мардона ва занона, даромад $15–25 млн;

2030–2032: либоси махсус ва мактабӣ, даромад $90–110 млн;

2033–2035: иқтидори лоиҳа то $250 млн дар сол, саҳми содирот тақрибан 70%.

Таҳлили стратегӣ: манфиатҳои муштарак барои Русия ва Тоҷикистон

Барои Тоҷикистон:

• Афзоиши потенсиали содирот ва кам кардани вобастагӣ аз содироти хом;
• Эҷоди то 10 ҳазор ҷойи корӣ ва баланд бардоштани сатҳи дониш ва малакаи қувваи корӣ;
• Афзоиши саҳми саноати сабук дар ВВП ва тақвияти базаи саноатии кишвар.

Барои Русия:

• Дастрасӣ ба манбаи устувори пахта ва ашёи хоми текстилӣ;
• Ҳисса дар бахшҳои фоидаовари занҷири қимматсозӣ;
• Афзоиши ҳузури иқтисодӣ дар Осиёи Марказӣ;
• Афзалиятҳои молиявӣ ва логистикӣ барои ширкатҳои русӣ.

Таъсиси ҳамгироии захираҳои табиӣ ва меҳнати арзони Тоҷикистон бо технологӣ ва молиявии Русия маҳсулоти рақобатпазир барои содирот ва рушди даромад ва суботи иқтисодии ҳар ду кишварро таъмин мекунад.

Лоиҳа метавонад ба таҳкими саноати сабук дар Осиёи Марказӣ мусоидат кунад, аммо муваффақият ба омилҳои зерин вобаста аст: амалӣ гардидани саривақтии лоиҳаҳои инфрасохторӣ, ҷорӣ намудани технологияи муосир дар кишоварзӣ ва истеҳсолот, муҳити сиёсӣ ва иқтисодӣ устувор ва нигоҳ доштани конъюнктураи содиротӣ.

Кластер пахтаӣ дар Тоҷикистон на танҳо эҷоди ҷойҳои корӣ ва афзоиши содиротро таъмин мекунад, балки намунаи ҳамкории стратегии байналмилалӣ, модернизатсияи кишоварзӣ ва муттаҳидсозии манфиатҳои иқтисодии ду кишвар мебошад. Лоиҳа имконият медиҳад, ки истеҳсолоти рақобатпазир ва устувор дар минтақа бунёд гардад ва ҳамгироии иқтисодии Осиёи Марказӣ бо Русия таҳким ёбад.

АКС: аз манбаъҳои боз