2024-yil yakunlariga ko‘ra, O‘zbekiston umumiy pul massasida naqd pullarning ulushi 21,5 foizdan 19,2 foizgacha pasaygan, deb xabar qiladi Markaziy bank sharhi.

2025-yil boshida naqd pullar va naqd bo‘lmagan mablag‘larni o‘z ichiga olgan umumiy pul massasi (M2) 277 trln so‘mga yetib, bir yilda 30,6 foizga o‘sdi. Naqd pul hajmi (M0) ushbu davrda 15,2 foizga — 46 trln so‘mdan 53 trln so‘mgacha ko‘paydi. Taqqoslash uchun, Rossiyada naqd pulning ulushi taxminan 15 foiz darajasida.

Naqd pullar ommaviyligi pasayishining bank aylanmasida ham aksi ko‘rinmoqda. 2024-yilda banklarga tushgan jami pul tushumlari 840 trln so‘mni tashkil etib, o‘tgan yilga nisbatan 26 foizga oshgan. Naqd pul tushumlari ulushi 62 foizdan 60 foizga kamaygan bo‘lsa, terminallar orqali amalga oshirilgan operatsiyalar ulushi 38 foizdan 40 foizga ko‘tarildi.

Banklarda naqd pul aylanmasi hajmi 1 kvadrillion so‘mdan oshdi. Shu bilan birga, bank kassalariga 501 trln so‘m naqd pul tushumi va 510 trln so‘m naqd pul berilishi qayd etildi. 10,3 trln so‘mlik farqni Markaziy bank qo‘shimcha naqd pul emissiyasi hisobiga qopladi.

Bank kartalaridan mablag‘larni naqdlashtirish ulushi ham pasaydi. 2024-yilda kartalarga 1034 trln so‘m (+31 foiz) o‘tkazilgan bo‘lsa, shundan atigi 226 trln so‘mi (+19,6 foiz) naqdlashtirilgan. Kartalardan naqdlashtirish ulushi 23,3 foizdan 21,8 foizga kamaydi. Bu esa O‘zbekiston aholisi naqd pulsiz hisob-kitoblar uchun kartalardan tobora ko‘proq foydalanayotganini ko‘rsatadi.

Chet el valyutasini sotib olish uchun naqd pul sarfiyotining o‘sishi ham sezilarli tendensiyaga aylandi. 2024-yilda banklar ushbu maqsadlar uchun 122,4 trln so‘m yoki o‘tgan yilga nisbatan 33,4 foizga ko‘p mablag‘ sarfladi. Ushbu amaliyotlarning ulushi 22 foizdan 24 foizgacha o‘sdi.