Алматы, 12 желтоқсан 2024 жыл – АА Керуен Инфо. Қазақстан Республикасы Ұлттық Ғылым Академиясының ғимаратында Қазақстандағы ғылымды дамытудың сын-қатерлері мен перспективаларына арналған халықаралық форум өтті. Іс-шараға жетекші ғалымдар, мемлекеттік құрылымдардың, халықаралық ұйымдар мен бизнестің өкілдері қатысты. Форум ғылым форситін, ауыл шаруашылығындағы инновацияларды, өнеркәсіп пен денсаулық сақтауды талқылауға және халықаралық байланыстар орнатуға арналған алаңға айналды. 

Форумды Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясының президенті Ақылбек Күрішбаев ашты. Ол: «жаңа ойлауды Бағдарламалау және болашақты жобалау ғылымның табысты дамуының негізі болып табылады. Бүгін біз технологиялық трендтерді болжауға және ұлттық деңгейде стратегияларды қалыптастыруға мүмкіндік беретін инфрақұрылым құрып жатырмыз». 

Ақылбек Күрішбаев Қазақстанда форсайттарды өткізу тәжірибесі туралы айтып берді. 2001 жылғы алғашқы ұлттық Форсит инновациялық дамудың маңызды технологияларын анықтауға мүмкіндік берді. Кейінгі форсайттар 2013 және 2020 жылдары ғылыми бағдарламалардың басымдықтарын қалыптастыруға және негізгі секторларда технологияларды енгізуге әкелді. 

2023 жылы алты форсайт бойынша жұмыс басталды, оның нәтижелері дамуда көрініс табуда. Академия президенті Шығыс Қазақстан облысында алғашқы форсайт-орталық ашылғанын және 2025 жылдың соңына дейін осындай тағы сегіз орталық құру жоспарланғанын айтты. 

«Бұл өңірлердің ғылыми әлеуетін нығайтуға, инновацияларды ынталандыруға және экономика мен қоғамның алдында тұрған практикалық міндеттерді шешуге негіз болады», – деп атап өтті Күрішбаев.

Бағдарламаның маңызды блогы аграрлық ғылымды дамытуға арналған пленарлық сессия болды. Қазақстанның ауыл шаруашылығы вице-министрі Бағлан Әбдашимұлы Бекбауов ғылымның практикалық сектормен тығыз өзара іс-қимыл жасау қажеттігіне назар аударды: «біз ғылым қызықты нәтижелер беретін, ал нақты сектордың сұраныстары бар жауапты жағдайда тұрмыз. Алайда олардың арасындағы байланыс әлі жеткіліксіз. Бұл бағыт дамуды қажет етеді». 

2024-2026 жылдарға арналған 34 ғылыми-техникалық бағдарламаны іске асыруға 27 миллиард теңгеден астам қаржы бөлінді. Бұл қаражат Ветеринарлық қауіпсіздік, органикалық егіншілік, қарқынды мал шаруашылығы және өнімді қайта өңдеу сияқты бағыттарға бағытталған. 

Вице-министрдің айтуынша, аграрлық сектордың әлсіз буындары болып қалатын селекция мен тұқым шаруашылығына ерекше көңіл бөлінеді.

«Жаңа сорттарды сынау үшін демонстрациялық алаңдар құру және ғылыми базаны жетілдіру стратегиялық маңызды міндеттер болып табылады», — деп атап өтті ол. 

Форумды сүйемелдеген көрмеде отандық компания өнеркәсіптік медицина және ауылдық денсаулық сақтау саласындағы өз әзірлемелерін ұсынды. 

«Біздің АСМО аппараты-ауысым басталар алдында қызметкерлердің денсаулығын жедел тексеруге мүмкіндік беретін медициналық тексерудің автоматтандырылған жүйесі. Жүйе жасанды интеллект көмегімен қысымды, импульсті өлшейді, мас болу мен шаршауды тексереді», – деді компания өкілі. 

Тағы бір жаңалық-ауылдық медициналық қызметтерді қолдауға бағытталған digitalmed мобильді диагностикалық кешені. Бір құрылғыда ЭКГ, ультрадыбыстық, қан анализі және басқа диагностикалық процедураларға арналған модульдер біріктірілген. 

«Бұл шалғай аудандарда сапалы медициналық көмек көрсетуге мүмкіндік береді», – деп атап өтті әзірлеуші. 

Форумның маңызды оқиғасы Қазақстан Ұлттық Ғылым академиясы мен Кореяның ғылыми-техникалық ақпарат институты (KISTI) арасындағы ынтымақтастық туралы Меморандумға қол қою болды. 

«Халықаралық серіктестермен ынтымақтастық ғылым мен технологияны дамыту үшін жаңа көкжиектер ашады. Біз Қазақстанда үздік әлемдік тәжірибелерді, оның ішінде технологиялық трендтерді болжау саласында енгізуді жоспарлап отырмыз», — деді Ақылбек Күрішбаев. 

Форум ынтымақтастықтың перспективалық бағыттарын, оның ішінде форсайт-орталықтар желісін құруды, ғылыми білім беруді реформалауды және экономиканың негізгі салаларына жоғары технологиялық шешімдерді енгізуді талқылаумен аяқталды. 

Ақылбек Күрішбаев: «Бүгінгі форум – өзекті сын-қатерлерді шешу үшін зерттеулер, технологиялар мен бизнесті біріктіретін ғылымның тұрақты экожүйесін құру жолындағы маңызды қадам», — деп атап өтті. 

Форум қорытындысы Қазақстанда ғылымның әлемдік деңгейге шығу үшін айтарлықтай әлеуеті бар екенін көрсетті, ал мұндай іс-шараларды өткізу халықаралық ынтымақтастықты нығайтуға және ғылыми салаға инвестициялар тартуға ықпал етеді.

Yandex аудармашысының көмегімен аударылған