БҰҰ Қауіпсіздік кеңесі жексенбі күні Иранның өтініші бойынша елдің ядролық нысандарына жасалған соңғы соққыларға байланысты шұғыл жиналысқа жиналды. Жиында сөйлеген БҰҰ Бас хатшысы Антониу Гутерриш АҚШ-тың Иранның ядролық нысандарын бомбалауы аймақ үшін «қауіпті бетбұрыс» болғанын айтты.

Гутерриш Таяу Шығыстағы кез келген әскери күшейуді тағы да айыптады және «жауап соққыларының цикліне өту» қаупі туралы ескертті. «Мұны болдырмау үшін дипломатия басым болуы керек», — деді Бас хатшы.

Йенча Иран парламентінің әлемдік энергия транзитінің негізгі теңіз жолы Ормуз бұғазын жабу шараларын бірауыздан қолдағанын атап өтті. Бұл мәселе бойынша соңғы шешімді Иранның Ұлттық қауіпсіздік жоғары кеңесі қабылдауы керек.

«Мен теңізде жүзуге қатысты халықаралық құқық бойынша барлық мемлекеттердің құқықтары мен міндеттерін еске аламын», — деді Бас хатшының көмекшісі.

«Қауіпсіз теңіз навигациясы қамтамасыз етілуі керек», — деді БҰҰ басшысы.

Гутерриш соғыс қимылдарын дереу тоқтатып, Иранның ядролық бағдарламасы бойынша келіссөздерді қайта бастауға шақырды. Оның айтуынша, Иран Ядролық қаруды таратпау туралы келісімді орындауы керек және БҰҰ-ға мүше барлық елдер жарғы мен халықаралық құқық, соның ішінде халықаралық гуманитарлық құқық аясындағы өз міндеттемелеріне сәйкес әрекет етуі керек.

«Бізге сенімді, жан-жақты және тексерілетін шешім қажет – сенімділікті қалпына келтіретін – МАГАТЭ инспекторларының толық қол жетімділігін қоса», – деді Бас хатшы.

"Біздің алдында қатаң таңдау тұр. Бір жол кеңірек соғысқа… екіншісі деэскалацияға, дипломатияға және диалогқа апарады. Біз қай жолдың дұрыс екенін білеміз", — деп түйіндеді ол.

МАГАТЭ басшысы Иранның негізгі ядролық нысанындағы жағдай туралы айтты

Бейнебайланыс арқылы Қауіпсіздік кеңесінде сөйлеген сөзінде МАГАТЭ басшысы Рафаэль Мариано Гросси Фордо қаласының маңындағы Иранның негізгі уран байыту нысаны Фордо нысанында кратерлердің көрінгенін айтты. Бұл АҚШ-тың енетін оқ-дәрілерді қолданып жатқанын көрсетеді, деді МАГАТЭ басшысы.

«Қазір ешкімнің, соның ішінде МАГАТЭ Фордодағы жерасты залалын бағалай алмайды», — деді Гросси.

"МАГАТЭ инспекторлары Иранда және олар өз жұмыстарын орындауы керек. Бұл Иранның қажетті қауіпсіздік шарттарында топтарға нысандарға кіруіне рұқсат беруі үшін соғыс қимылдарын тоқтатуды талап етеді", — деп қосты ол.

МАГАТЭ басшысы ядролық нысандарға шабуыл жасалмауы керек, өйткені олар шабуылға ұшыраған елде де, оның шекарасынан тыс жерлерде де радиоактивті заттардың таралуына және ауқымды салдарға әкелуі мүмкін екенін тағы да қайталады.

"Ядролық қаруды таратпау режимінің сәтсіздікке ұшырауына жол бермейік. Жеке ұстанымдар мен көзқарастарға қарамастан, бір нәрсе анық, ол қарапайым шындық: дүние жүзінде көбірек мемлекеттердің ядролық қаруы көбірек болса, біз қауіпсіз болмаймыз", — деді Гросси.

Ұлыбритания: Иран МАГАТЭ-мен ынтымақтасуы керек

Британ Сыртқы істер министрі бүгін ирандық әріптесімен, сондай-ақ неміс және француз серіктестерімен кездесіп, Иранды дипломатияға қайта оралуға шақырды, деді Елші Барбара Вудворд.

"Менің премьер-министрім анық айтты: Иран сабырлылық танытып, барлық тараптар келіссөздер үстеліне оралып, одан әрі шиеленісуді тоқтататын және дағдарысты тоқтататын дипломатиялық шешім табуы керек. Мұндай келісімге қол жеткізу барлық тараптардың мүддесіне сай келеді", — деді Ұлыбритания елшісі Вудворд.

Ол Иранды Атом Қуаты Халықаралық Агенттігімен толық ынтымақтасуға шақырып: «МАГАТЭ мен Ядролық қаруды таратпау туралы келісім халықаралық қауіпсіздіктің негізгі тіректері болып табылады»,-деді.

Франция Иранды жауап қайтару шараларынан сақтандырады

Франция өкілі барлық тараптарды барынша ұстамдылық танытып, шиеленісу қаупінің алдын алуға шақырды.

«Біз әсіресе Иранды кез келген жауап қайтару әрекеттерінен бас тартуға, ядролық шиеленісті тоқтатуға және дипломатияны таңдауға шақырамыз», — деді ол.

Дипломат бүгін Франция президенті мен Иран президенті арасында болған әңгіме туралы баяндады.

Франция өкілі Иранның ядролық қаруға ие бола алмайтынын баса айтып, бұл Израиль мен аймақтың қауіпсіздігіне, сондай-ақ халықаралық таратпау архитектурасына қауіп төндіретінін айтты.

Ресей «Израиль мен АҚШ-тың агрессивті әрекеттерін дереу тоқтатуға» шақырды

Ресейдің БҰҰ-дағы тұрақты өкілі Василий Небензя «Израиль мен АҚШ-тың агрессивті әрекеттерін дереу тоқтатып, барлық жағынан ұстамдылық танытып, жағдайды халықаралық дипломатия мен келіссөздер үдерісі шеңберіне қайтаруға» шақырды.

Сонымен бірге ол «жалғыз қоңыраулар» жеткіліксіз және Қауіпсіздік кеңесі «МАГАТЭ кепілдіктері бойынша Иранның бейбіт ядролық инфрақұрылым нысандарына соққы беруді қабылдамайтын» ұжымдық шешім әзірлеуі керек деп қосты.

Небензя: «Ресей, Қытай және Пәкістан жексенбі күні таңертең дереу және сөзсіз атысты тоқтатуға және Иранның ядролық бағдарламасын дипломатиялық жолмен шешуге шақыратын қарар әзірлеп, таратқан. Ол Қауіпсіздік кеңесінің барлық мүшелерін құжатты тезірек қолдауға шақырды.

АҚШ: Біздің операциямыз жаһандық тұрақсыздықтың көзіне бағытталды

АҚШ-тың БҰҰ-дағы елшісінің міндетін атқарушы Дороти Ши Иранды «терроризмнің демеушісі» деп атаған АҚШ-тың әскери соққылары Ираннан келетін ядролық қауіп-қатерді жоюға бағытталғанын айтты.

«Бұл операция бұрыннан келе жатқан, бірақ тез өсіп келе жатқан жаһандық тұрақсыздықтың көзін жоюға және одақтасымыз Израильге БҰҰ Жарғысы бойынша ұжымдық өзін-өзі қорғауға тән құқығымызды жүзеге асыруға көмектесуге бағытталған», — деді Ши.

«Америка Құрама Штаттары үшін одақтасымызды және өз азаматтарымыз бен мүдделерімізді қорғау үшін батыл әрекет ететін уақыт келді.[…]Президент Трамп айтқандай, Иранның американдықтарға немесе американдық базаларға тікелей немесе жанама түрде кез келген шабуылы жойқын кек алады», — деп қосты ол.