Душанбе, 14 шілде, — «Караван Инфо» АА.Тәжікстан үшін айтулы оқиға: Ежелгі Хуттал ескерткіштер кешені Парижде өткен Комитеттің 47-ші сессиясының шешімімен ЮНЕСКО-ның Бүкіләлемдік мұралар тізіміне ресми түрде енгізілді. Бұл шешім тәжік мұрасының бірегей тарихи-мәдени құндылығының халықаралық мойындалуын білдіреді.

Бұл қадам көп жылғы ғылыми, дипломатиялық және ұйымдастырушылық жұмыстардың нәтижесі болды. «Ежелгі Хутталдың мәдени мұра ескерткіштері» кешені Тәжікстанда осындай жоғары мәртебеге ие болған бесінші нысан болды.

Номинацияға Хатлон облысында – Восе, Данғара, Жалолиддин Балхи, Фархор және Ховалинг аудандарында орналасқан 11 көрнекті археологиялық және сәулет ескерткіштері кірді.

Олардың арасында:

• Будда монастырі «Ажинатепа»
• «Қалай Хулбук» және «Шахристони Хулбук» археологиялық кешені
• Золи Зард сарайы және Золи Зар округі
• Тохир керуен сарайы және Хиштеппа будда храмы
• Ежелгі қорымдар, қоныстар мен кесенелер

Елорда Хуттал сарайының қалдықтары бар археологиялық орталық Қалай Хулбук ерекше маңызға ие. Тәжікстан үкіметінің күш-жігерінің арқасында кешен ішінара қалпына келтіріліп, ұлттық бірегейліктің символына айналды.

ЮНЕСКО сарапшылары атап өткендей, бұл ескерткіштер өлке тарихында маңызды рөл атқарған тәуелсіз Хуттал мемлекетінің (7–16 ғасырлар) көпқабатты мәдениетін білдіреді. Ұлы Жібек жолының торабында орналасқан бұл мемлекет тек сауда орталығы ғана емес, Шығыс пен Батыс арасындағы мәдени алмасудың маңызды қатысушысы болды.

Номинацияны дайындау жұмыстары 2023 жылы басталды. Оған еліміздің ең үздік ғылыми және мәдени мекемелері тартылды.

Олардың қатарында ЮНЕСКО істері жөніндегі Ұлттық комиссия, Сыртқы істер министрлігі, Мәдениет министрлігі, А.Дониш атындағы Тарих, археология және этнография институты, Ұлттық көне жәдігерлер мұражайы, Хатлон облысының жергілікті билік органдары бар. Жобаға Орталық Азия зерттеулерінің халықаралық институты да қолдау көрсетті.

Ежелгі Хутталдың Бүкіләлемдік мұралар тізіміне енуі оның тарихи маңызын мойындау ғана емес, сонымен қатар Тәжікстан мәдениетін одан әрі зерттеу, қорғау және халықаралық аренада танымал ету мүмкіндігі болып табылады.

СУРЕТТЕ: Тәжікстан Республикасының Сыртқы істер министрлігі