Қырғыз Республикасының Министрлер кабинеті Халықаралық балаларды қорғау күні қарсаңында өткен арнайы отырыста балаларды қорғау мен қолдаудың негізгі кепілдіктерін қамтамасыз ету мәселелерін қарастыруда.

Министрлер кабинетінің төрағасы Адылбек Қасымалиев 2025 жылдың басында Қырғыз Республикасында 18 жасқа дейінгі 2 миллион 715 мың бала тұрғанын атап өтті. 2024 жылдың басымен салыстырғанда балалар саны 23 мыңға жуық өсті. 2025 жылдың наурыз айындағы мәлімет бойынша елімізде 31 800 бала дүниеге келген.

Министрлер кабинетінің басшысы балаларды қорғау және қолдау саласындағы мемлекеттік саясаттың негізгі жетістіктері мен басымдықтарына тоқталды.

2021 жылдан бастап әлеуметтік төлемдер 2-3 есеге өсті.Мүмкіндігі шектеулі балаларға берілетін жәрдемақы 4 мың сомнан 8 мың сомға дейін өсті. Ата-анасынан айырылған балаларға берілетін жәрдемақы 2 мың сомнан 6 мың сомға көтерілді.

Елбасының жетім балаларды қолдау саясаты аясында 3029 жетім балаға әрқайсысына 500 мың сомнан «Келечекке салым» мемлекеттік депозиттері ашылды. 2 жылда республикалық бюджеттен 788 миллион сом аударылды. Биыл екі бала 18-ге толып, оқуға қаражат ала бастады.

Денсаулық сақтау.Ұлттық статистикалық комитеттің мәліметінше, соңғы 15 жылда нәрестелер мен 5 жасқа дейінгі балалар өлімінің тұрақты төмендеуі байқалады. Соңғы 5 жылда (2018 жылдан 2023 жылға дейін) 5 жасқа дейінгі балалар өлімі 20-дан 16,5-ке дейін төмендеді. Денсаулық сақтау саласын қаржыландыру екі есеге жуық өсті: 2019 жылы денсаулық сақтау саласына 18,7 млрд сом бөлінсе, 2024 жылы бұл 39,8 млрд сомды құрайды.

Соңғы 4 жылда республикада 29 медициналық мекеме салынды, перзентханалар салынуда, фельдшерлік-акушерлік пункттер жаңартылды (республикада барлығы 1082 фельдшерлік-акушерлік пункт бар). Бішкекте халықаралық стандарттарға сай келетін балалар перинаталдық орталығы ашылып, жаңа туған нәрестелерді күтуге жақсы жағдай жасалды. Ана мен баланы қорғау ұлттық орталығының құрылысы аяқталды.

Білім.Балаларды мектепке дейінгі тәрбиемен қамту 2020 жылмен салыстырғанда 31,2 пайызға өсіп, 44,3 пайызға жетті. Бішкекте қамту 37%, Ошта 46% құрайды. Қазір балабақшаға 257 378 бала барады. Соңғы 4 жылда мемлекет тарапынан 66 балабақша салынса, оның 31-і 2024 жылы салынған.

Балабақшамен қамтуды кеңейтуге арналған «Үкімет акселераторлары» бағдарламасы жақсы нәтиже берді. Елбасының тапсырмасына сәйкес алдағы жылдары бұл көрсеткішті 60 пайызға жеткізу жоспарлануда.

«Алтын қазық» бағдарламасы іске қосылды. Еліміз бойынша 2377 мектепте 1 миллион 491 мың бала білім алуда. Білім беруді қаржыландыру 2020 жылмен салыстырғанда екі есеге өсті: 2020 жылғы 37 миллиард сомнан 2024 жылы 81 миллиард сомға дейін. Жақын арада білім беру саласында ауқымды реформалар күтілуде.

Сонымен қатар, Министрлер Кабинетінің басшысы 2027 жылдан бастап Мемлекет басшысының Жарлығына сәйкес 2026 жылы дүниеге келген, таулы және шалғай елді мекендерде тұратын көп балалы аналарға біржолғы ақшалай көмек төленетінін атап өтті: 4-ші балаға — 100 мың сом, 7-ші балаға — 1 миллион 100 сом.

Қазіргі уақытта штат санын арттыруға мораторий жарияланғанымен, балалармен жұмыс істейтін әлеуметтік қызметкерлер үшін 550 орын ашылды. Мұндай штат бірінші рет құрылып отыр.

Келесі кезекте Қырғыз Республикасы Министрлер кабинеті төрағасының орынбасары Еділ Байсалов баяндама жасады. Сондай-ақ, Еңбек, әлеуметтік қамсыздандыру және көші-қон министрі Равшанбек Сабиров, Денсаулық сақтау министрі Еркін Чечейбаев және Білім министрі Догдуркүл Кендірбаева ақпарат береді.