– Сіздің ойыңызша, біздің заманымызда шығыстанудың дамуы қаншалықты маңызды?

– Мен бұл мәселеге басқаша жауап берер едім. Бүгіндері шығыстануды дамыту бұрынғыдан да маңызды екенін түсіну керек. Ертеректе Батыс Шығысты ерекше құбылыс сияқты қабылдайтын, сондықтан шығыстану секілді ғылымды игеру қажеттілігі туындады. Жаһандық ақпараттық, сондай-ақ басқа да алмасу, қарым-қатынас жағдайында Шығыс елдері әлемдік кеңістікке әлдеқайда етене интеграцияланғанын айта кету орынды. Бұған қоса, қоңсы отырған елдерді білмеу – жай ғана өзіңді құрбандыққа шалумен бірдей емес пе? Менің ойымша, Шығыс маңыздылығы мен мәдени жетістіктері тұрғысынан алып қарағанда, Батыспен салыстырғанда, әлдеқайда үлкен әлемнің бір бөлігі.

– Сіз отандық шығыстанушылар арасындағы қазіргі танымал бағытты атап бере аласыз ба?

– Ресейлік ғалымдардың зерттеген шығыстану саласы әлемдегі ең маңызды бағыттардың бірі саналады. Сондықтан Таяу Шығысты зерттеуден бастап, соңы Қиыр Шығысқа апаратын барлық бағыт ерекше дей аламын. Екінші жағынан, біз ежелгі өркениеттерден бастау алып, халықаралық қатынастардағы заманауи мәселелерге дейінгі барлық хронологиялық кезеңдер бойынша тың зерттеу жұмыстарын жүргізіп келеміз.

– Бүгінде біздің мемлекетіміз даму векторын Батыстан Шығысқа қарай біртіндеп өзгертуде. Осыған байланысты сіздіңше Шығыстану институтының рөлі арта ма?

– Айталық, Шығыс біздің өркениет мәдениетінің, мемлекеттілігіміздің маңызды құрамдас бөліктерінің бірі болып саналады. Сондықтан Шығыстану институтының маңызы әрдайым ең өзекті саланың бірі болды. Күні бүгінге дейін солай болып келген және бола береді. Біз үшін Шығыс әрқашан мән-маңызын жоймайды деген пікірдемін. Шығыстану институты ғалымдарының қосқан үлесі зор. Қазіргі саяси қарым-қатынасты түсіну үшін Шығыс елдерінің мәдениетін, халқы мен салт-дәстүрін зерттеу ерекше маңызға ие.

– РҒА ғалымдары екі жүз жылдан астам уақыт бойы Шығыс бағытта түрлі зерттеу жүргізіп келеді. Орталық Азиядағы соңғы жаңалықтар туралы айта аласыз ба?

– Бұл жерде менің өз зерттеулерім жайында айту дұрыс болар деп ойлаймын. Соңғы екі онжылдықта біз Орталық Азиядағы немесе қазір Ішкі Азия деп айтып жүргендей, осы аймақтың көшпенді империяларына тән қалаларды зерттедік. Соның нәтижесінде «көшпенділердің қалалары болмаған» деген батыстық мифті жоққа шығардық. Бұл түбегейлі жалған, негізсіз миф еді. Шаһар атаулы сол кездегі империялардың қызметінде де, Батыс пен Шығыс арасындағы халықаралық байланыстарда да ерекше маңызға ие болды. Біз бұл салада тың зерттеулерге қол жеткіздік, алдағы уақытта Орталық Азия археологиясы саласында көптеген жаңалықтар ашылады деген сенімдемін.

«Караван Инфо» суреті

Сілтеме: https://caravan-info.pro/torzhestvo-nauchnoj-mysli-po-izucheniju-vostoka/