Душанбе, 6-август, – Караван инфо маалымат агенттиги.Тажикстанда электр унаалары барган сайын популярдуу болуп баратат, бул өлкөгө суюлтулган газдын (LPG) импортунун кыскарышына түздөн-түз таасирин тийгизүүдө. Бул тууралуу Тажикстан Республикасынын Өкмөтүнө караштуу Монополияга каршы кызматы билдирди.

Расмий маалыматтар боюнча, 2025-жылдын биринчи жарым жылдыгында республикага 176,9 миң тонна суюлтулган газ импорттолгон, бул 2024-жылдын ушул мезгилине салыштырмалуу 18,5 миң тоннага аз. Суюлтулган газдын орточо баасы былтыркыга салыштырмалуу дээрлик өзгөргөн жок (681 доллар) 685 АКШ долларын түздү.

Импорттун структурасы жана рыноктун лидерлери

Жеткирүүлөрдүн жарымынан көбү (53%) Орусиядан, калган 47% Казакстандан келген. Негизги жеткирүүчүлөр 15 компания бойдон калууда, алардын ичинен лидерлери:

ООО Темур Ойл – рыноктун 27,8%,

ООО «Аллат» — 15,1%,

«Газпромнефть-Тажикистан» ЖЧКсы — 9,6%.

Тарыхый контекст: газдан электр энергиясына чейин

2010-жылдардын башынан бери бензинге жана дизелдик отунга болгон баанын көтөрүлүшүнө байланыштуу тажик айдоочуларынын көбү күйүүчү майдын эң арзан түрү деп эсептелген суюлтулган газга массалык түрдө өтүшкөн. Акыркы он жылдыктын ортосуна карата өлкөдөгү автоунаалардын 60%дан ашыгы негизги отун катары LPG колдонушкан.

Бирок, акыркы жылдары электр менен жүрүүчү унаалардын саны кескин өсүүдө. Транспорт министрлигинин маалыматы боюнча, 2024-жылы өлкөгө 18 миңге жакын, ал эми 2025-жылдын беш айында эле дээрлик 13 миңге жакын электромобилдер импорттолгон. 2025-жылдын 1-июнуна карата өлкөдө электр унааларынын жалпы саны 34 миң бирдиктен ашты.

Электр унааларына өтүү туруктуу өнүгүүгө, абага зыяндуу заттарды чыгарууну кыскартууга жана паркты модернизациялоого багытталган глобалдык жана улуттук тенденциянын бир бөлүгү болуп саналат. Айрыкча экологиялык жактан таза транспорттун импортун мамлекеттик колдоону эске алганда, бул процесс жакынкы жылдарда тездейт деп күтүлүүдө.

Сүрөт: ачык булактардан