Казакстан, 30-май, 2025-жыл – Караван Инфо маалымат агенттиги.Равиль Мухамедиев жетектеген Сатбаев университетинин окумуштуулар тобу «Агроскоп» деген айыл чарба жерлеринин комплекстүү мониторингинин инновациялык системасын активдүү иштеп чыгууда. Дрондорду жана спутниктерди колдонгон бул технология дыйкандарга айыл чарба өсүмдүктөрүнүн түшүмдүүлүгүн алдын ала айтууга, жер семирткичтерди жана гербициддерди олуттуу үнөмдөөгө жана жалпысынан так дыйканчылыкка өтүү аркылуу айыл чарба технологияларынын натыйжалуулугун жогорулатууга мүмкүндүк берет.

Иштеп чыгуучулар спутниктик маалыматтар менен учкучсуз учактардан алынган деталдаштырылган маалыматтын айкалышы эгиндин абалы тууралуу толук маалымат берерин белгилешет.

Иштеп чыгуучулар түшүндүргөндөй, жогорку резолюцияга карабастан, спутниктер булуттар аркылуу "карап" же жеке өсүмдүктү "көрө албайт". Ошол эле учурда, учкучсуз учактар, алар бүт талааны камтыбаса да, айрым өсүмдүктөрдүн ден соолугун баалоого чейин, өсүмдүктөрдүн абалы жөнүндө толук маалыматтарды алууга жөндөмдүү.

Долбоордун менеджери Равиль Мухамедиев мындай деп түшүндүрдү: "Биринчиден, спутник бизге жалпы сүрөттү көрсөтөт – жана NDVI өсүмдүктөр индексинин жардамы менен жасалма интеллект талаада кайсы жерде көйгөйлөр жаралышы мүмкүн экенин баалайт. Андан кийин система ал жакка дрондорду жөнөтүүнү пландаштырууда, алар сайтка барганда эмне болуп жатканын түшүнүү үчүн колдонула турган деталдуу сүрөттү көрсөтөт".

Алдын ала эсептөөлөр боюнча орточо чарбанын дыйканы жер семирткичтерден эле жылына 30 миллион теңгеге чейин үнөмдөй алат, айрым учурларда түшүмдүүлүктүн өсүшү 25-50%га чейин жетет. Мухамедиев мындай деп баса белгилейт: «Биз так дыйканчылык — бул келечек экендигине ишенебиз.Технологиялар азыр бизге «талаада басып» гана эмес, ар бир өсүмдүктү түз мааниде көрүү мүмкүнчүлүгүн берет».

Системаны пилоттук ишке киргизүү 2025-жылдын вегетация мезгилине пландаштырылган. Сыноо Каскелеңге жакын Өсүмдүк өстүрүү жана дыйканчылык институтунун талааларында, ошондой эле Усть-Каменогорск жана өлкөнүн түндүк аймактарында “Мониторинг куралдарынын жана жасалма интеллект методдорунун (Агроскоптун) комплексинин негизинде өсүмдүк өстүрүүдө агротехникалык иш-чараларды колдоо системасы” илимий долбоорунун алкагында өткөрүлөт.

Сүрөттө: Казакстан Республикасынын илим жана жогорку билим берүү министрлиги