Кыргыз Республикасынын Экономика жана соода министрлиги “Бактериологиялык (биологиялык) жана токсиндик куралдарды иштеп чыгууга, өндүрүүгө жана сактоого тыюу салуу жана аларды жок кылуу жөнүндө конвенцияны ишке ашыруунун тартиби жөнүндө жобону бекитүү тууралуу” министрлер кабинетинин токтомунун долбоорун коомдук талкууга койду.

Демилгенин максаты экспорттук көзөмөлдүн укуктук жана институционалдык базасын чыңдоо, ошондой эле Кыргызстандын эл аралык милдеттенмелерин, анын ичинде БУУнун Коопсуздук Кеңешинин 1540-резолюциясы жана республика 2004-жылы кошулган 1972-жылкы Конвенциянын алкагында аткаруу болуп саналат.

Документтин негизги максаттары

Токтом долбоору төмөнкүлөргө багытталган:

• биологиялык куралдын жайылышын болтурбоо;
• экспорттук контролдун улуттук системасын өнүктүрүү;
• патогендик биологиялык агенттердин жана токсиндердин чек ара аркылуу өтүшүн контролдоо;
• массалык кыргын салуучу куралды жайылтпоо чөйрөсүндө эл аралык келишимдер боюнча милдеттенмелерди аткаруу.

Мыйзам чыгаруу базасы

Долбоорду иштеп чыгуу бир катар учурдагы документтерге негизделген:

• 1972-жылкы Биологиялык жана токсиндик куралдар боюнча Конвенция;
• «Экспорттук контроль жөнүндө» Кыргыз Республикасынын Мыйзамы (2003-ж.);
• «Биологиялык коопсуздук жөнүндө» мыйзамы;
• БУУнун Коопсуздук Кеңешинин 1540 резолюциясы (2004);
• 2022–2025-жылдарга 1540 токтомун ишке ашыруу боюнча иш-чаралар планы.

Ким жабыркайт жана ал кантип иштейт?

Жобонун долбооруна ылайык:

• контроль менчигинин түрүнө карабастан бардык юридикалык жана жеке жактарга, ошондой эле чет өлкөлөрдө жайгашкан Кыргыз Республикасынын жарандарына жайылтылат;
• Экономика жана соода министрлиги Конвенцияны ишке ашыруу жана бардык кызыкдар ведомстволордун ишин координациялоо үчүн жооптуу аткаруучу орган болуп дайындалды;
• бардык потенциалдуу кооптуу биологиялык объекттерди эсепке алуу, контролдоо жана текшерүү системасы түзүлүүдө;
• «Биологиялык курал», «патогендик агенттер», «токсиндер» жана «потенциалдуу коркунучтуу биологиялык объект» түшүнүктөрү жөнгө салынган.

Эмне тыюу салынган

Токтомдун долбоору төмөндөгүлөргө катуу тыюу салат:

• тынчтык максаттарды кошпогондо, биологиялык агенттерди же токсиндерди иштеп чыгуу, өндүрүү, камдоо жана сатып алуу;
• мындай куралдарды башка мамлекеттерге же уюмдарга берүү;
• Конвенцияга ылайык тыюу салынган ар кандай ишмердүүлүк.

Эмне уруксат

Жобого ылайык, төмөнкүлөргө тыюу салынбайт:

• изилдөө, медициналык, айыл чарба жана фармацевтикалык ишмердүүлүк;
• эл аралык илимий-техникалык кызматташтык;
• биологиялык технологияларды тынчтык максаттарда колдонуу.

Тараптардын милдеттенмелери

Регламентте камтылган бардык субъекттер төмөнкүлөргө милдеттүү:

• Конвенция күчүнө киргенден кийин 9 айдын ичинде бардык тыюу салынган материалдарды жок кылууга же тынчтык максатта кайра колдонууга;
• калкты жана айлана-чөйрөнү коргоо боюнча чараларды көрүү;
• Эл аралык иликтөөдө БУУнун Коопсуздук Кеңеши менен кызматташат.

Контекст: Бул эмне үчүн Кыргызстанга керек?

Бул резолюцияны кабыл алуу улуттук коопсуздукту чыңдоо үчүн зарыл кадам, ошондой эле Кыргызстандын эл аралык нормаларга берилгендигин тастыктоо болуп саналат, анын ичинде:

• массалык кыргын салуучу куралдын жайылышына жол бербее;
• калкты биологиялык коркунучтардан коргоо боюнча гуманитардык милдеттенмелер;
• илимий жана медициналык максаттар үчүн эл аралык жардамга жана технологияга мүмкүнчүлүк алуу.

Токтом долбоору коомдук талкууга чыгарылды. Бардык кызыкдар тараптар белгиленген тартипте өз сын-пикирлерин жана сунуштарын бере алышат.