Президент Садыр Жапаров Кыргыз Республикасын 2030-жылга чейин өнүктүрүүнүн Улуттук программасынын бекитилгендигине байланыштуу Кыргызстан элине кайрылуу жолдоду.

Мамлекет башчынын кайрылуусунун тексти:

«Урматтуу мекендештер!

Мен өлкөнүн фундаменталдык документи – күчтүү жана гүлдөп өнүккөн Кыргыз Республикасын өнүктүрүүнүн багыты боло турган 2030-жылга чейин Кыргыз Республикасын өнүктүрүүнүн Улуттук программасын бекитүү тууралуу Жарлыкка кол койдум.

Бул стратегиялык документ өлкөнү өнүктүрүүнүн орто мөөнөттүү келечектеги артыкчылыктарын жана максаттарын аныктайт. Ал туруктуу өсүштү камсыз кылууга, калктын жашоо сапатын жакшыртууга, коомдун биримдигинин жана ички күчүнүн негизи болгон адамдык потенциалды ачууга жана руханий баалуулуктарды бекемдөөгө багытталган.

Программада белгиленген милдеттер бир максатка – Кыргыз Республикасынын жарандарын татыктуу, коопсуз жана келечектүү жашоо менен камсыздоого баш ийдирилген, мында бакубаттуулукту жогорулатуу негизги орунду ээлейт.

2030-жылга чейинки жаңы курс Кыргыз Республикасынын атаандаштык артыкчылыктарын, дүйнөлүк тенденцияларды жана улуттук артыкчылыктарды терең талдоого негизделген.

Системалык жана комплекстүү мамилеге негизделген программа мамлекетти өнүктүрүүнүн бардык негизги багыттарын камтыйт.

Социалдык саясатка, жашоонун сапатын жакшыртууга, билим берүүнү, саламаттыкты сактоону жана адам капиталын өнүктүрүүгө өзгөчө көңүл бурулууда.

Кыргыз Республикасынын эл аралык рынокторго интеграцияланышына, бизнести колдоонун туруктуу механизмдерин калыптандырууга, санариптик трансформацияга, каржы секторун чыңдоого жана региондук өнүгүүнү тегиздөөгө олуттуу көңүл бурулууда.

Бул багыттардын бардыгы инфраструктураны модернизациялоо жана бардык жарандар үчүн бирдей шарттарды жана мүмкүнчүлүктөрдү камсыз кылуу милдеттери менен тыгыз байланышта.

Программа ошондой эле руханий-адептик өнүгүүнүн, мамлекеттик башкарууну жана укук системасын реформалоонун, активдүү тышкы саясатты жүргүзүүнүн, улуттук коопсуздукту жана климаттын өзгөрүүсүнө туруктуулукту камсыздоонун артыкчылыктарын камтыйт.

Ошону менен бирге өлкөнүн өзүнүн чоң бурулушунун пайдубалын түптөп жаткан мезгилде Кыргыз Республикасынын реалдуу мүмкүнчүлүктөрүн да, стратегиялык пландарын да чагылдырган төрт артыкчылыктуу өнүгүү вектору аныкталган. Алар ички ресурстарды жана тышкы факторлорду терең талдоонун негизинде түзүлөт.

Ар бир вектор экономикалык өсүштү тездетүүнү камсыз кылууга, өлкөнүн региондогу позициясын бекемдөөгө жана калктын жашоо деңгээлин жогорулатуу үчүн бекем негиз түзүүгө багытталган. Алар биргелешип өлкөнүн прогрессивдүү кыймылын камсыз кылууга жөндөмдүү логикалык жана тең салмактуу өнүгүү траекториясын түзөт.

Биринчи вектор – «Индустриялаштыруу», анын максаты кластердик ыкманы колдонуу менен заманбап, диверсификацияланган өнөр жай базасын түзүү жана келечекте жогорку кошумча нарк менен продукцияны экспорттоого басым жасоо. Кыргыз Республикасында региондук өнөр жай чынжырында татыктуу орунду ээлөө үчүн жетиштүү ресурстар жана эмгек потенциалы бар.

Экинчи вектор – “Регионалдык хаб”. Кыргыз Республикасынын Кытай, ЕАЭБ өлкөлөрү, Борбордук жана Түштүк Азия өлкөлөрүнүн ортосундагы геостратегиялык абалы негизги транзиттик платформа жана логистикалык хаб болууга уникалдуу мүмкүнчүлүк берет. Дүйнөлүк соодадагы тез трансформациялар, электрондук коммерциянын ролунун өсүп жатышы жана жеткирүү жолдорунун диверсификациясы өлкөнүн мындай позициясынын актуалдуулугун жогорулатат.

Үчүнчү вектор – «Айыл чарба жана туризм». Кыргыз Республикасында кайра иштетүүнүн жогорку деңгээли жана кошумча нарк менен органикалык, экологиялык жактан таза айыл чарба продукциясын өндүрүү боюнча уникалдуу мүмкүнчүлүктөр бар. Табигый ландшафт жана маданий мурастар менен айкалышып, бул туруктуу туризмдин жана айыл чарбасынын жогорку кирешелүү моделин түзүүгө жол ачат.

Төртүнчү вектор – “Жашыл энергия”. Бай гидроэнергетикалык потенциал жана кайра жаралуучу ресурстардын болушу Кыргыз Республикасына өзүнүн энергетикалык коопсуздугун жана көз карандысыздыгын камсыз кылууга, ал эми келечекте жашыл энергиянын экспорттоочусу жана жашыл инвестициялар үчүн аянтчанын ролуна ээ болууга мүмкүндүк берет. Бул климаттык чакырыктарга да, экономиканы декарбонизацияга карай глобалдык тенденцияга да жооп берет.

Программа 2030-жылга амбициялуу максаттарды белгилейт:

– ИДПны кеминде 30 млрд АКШ долларына чейин көбөйтүү;

– ИДПны жан башына 4500 АКШ долларына чейин көбөйтүү;

– реалдуу экономикалык өсүштүн орточо жылдык темпин 8%дан кем эмес камсыз кылуу;

– Туруктуу өнүктүрүү максаттарына (ТӨМ) жетүү боюнча Кыргыз Республикасынын алдыңкы 30 өлкөнүн катарына кириши;

– Адамдын өнүгүү индексинин рейтингинде өлкөнүн позициясын кеминде 10 позицияга жакшыртуу жана башкалар.

Бул милдеттерди ишке ашыруу үчүн зарыл:

– мамлекеттик башкаруунун сапатын олуттуу жакшыртуу;

– эмгек өндүрүмдүүлүгүн жогорулатуу;

– бардык тармактарга алдыңкы технологияларды киргизүү;

– ички жана тышкы инвестицияларды активдүү тартуу.

Урматтуу кыргызстандыктар!

Кыргыз Республикасын 2026-жылга чейин өнүктүрүүнүн Улуттук программасын ишке ашыруунун алкагында жетишилген тез серпилген өсүштөн кийин биз жаңы деңгээлге чыгып жатабыз. 2030-жылга чейинки Өнүгүү программасы менен биз темпти тездетип, амбицияларды кеңейтип, конкреттүү, өлчөнүүчү жана сезилерлик натыйжаларга жетишүү үчүн бардык мамлекеттик ресурстарды мобилизациялоодобуз.

Өкмөттүн ишинин үзүрү отчеттордо эмес, реалдуу жашоодо көрүнүп турушу керек. Өзгөртүүлөр төмөндөгүлөр менен көрсөтүлүшү керек:

– эркин жүрүүнү камсыз кылган ишенимдүү жана коопсуз жолдор;

– сапаттуу билим берген заманбап мектептер;

– жеткиликтүү жана квалификациялуу медициналык жардам көрсөтүүчү ооруканалар;

– туруктуу жумуш орундары, татыктуу эмгек акы, пенсиялар жана пособиелер;

– ички рынокту өнүктүрүүчү жана экспортко чыгуучу ишканалар;

– келечекке ишеним берген туруктуу инфраструктуралык база;

– аймактарды бириктирүүчү жана дүйнө өлкөлөрүнө жол ачкан аба каттамдары;

– айлана-чөйрөнүн тазалыгы жана жаратылыш ресурстарына жоопкерчиликтүү мамиле кылуу;

– ашыкча бюрократиядан эркин мамлекеттик кызматтар.

Тизмеде көрсөтүлгөн шарттар негизги көрсөтмөлөр болуп саналат, аларсыз татыктуу жашоону элестетүү мүмкүн эмес.

2030-жылга чейинки өнүгүү программасы ишенимдүү түрдө негизги багыттардын чегинен чыгат. Ал алдыңкы багыттарды камтыйт жана ири стратегиялык долбоорлорго негизделген, аларды ишке ашыруу жакынкы убакка чейин кыял сыяктуу көрүнсө, бүгүнкү күндө азыркы учурдун бир бөлүгүнө айланууда.

Максаттар дагы тайманбас жана амбициялуу. Биз ар бир адам өзгөрүүлөрдү сезе турган күчтүү, авторитеттүү жана гүлдөгөн өлкөнү түзүү үчүн ишенимдүү, чечкиндүү жана айкын максат менен алдыга баратабыз.

Урматтуу мамлекеттик аппараттын өкүлдөрү!

Программаны ишке ашыруу – бүткүл мамлекеттик системанын жалпы милдети. Аны ийгиликтүү ишке ашыруу үчүн толук берилгендик, ишке берилгендик жана жаркын кайра курууларга даяр болуу, бардык мамлекеттик институттардын, бизнес-коомчулуктун, коомдук уюмдардын жана жарандардын макулдашылган жана максаттуу аракеттери талап кылынат.

Ар бириңиздер алдыга коюлган милдеттерди аткарууда кесипкөйлүк, жоопкерчилик жана демилгени көрсөтөөрүңөргө ишенем. Өлкөнүн жыргалчылыгы үчүн иштегендердин тартиптүүлүгү, ак ниеттүүлүгү жана ак ниеттүүлүгү пландардын аткарылышын жана Программанын максаттарынын аткарылышын камсыз кылат.

Биз эскирген мамилени, ашыкча бюрократизмди жана бизнеске формалдуу мамилени чечкиндүү түрдө четке кагтык.

Кыргыз Республикасы убакытты текке кетирүүгө жол берилгис жана белгисиздикти алып салууга тийиш болгон мезгилге кирди. Үстүртөн мамиле жасоого, кайдыгерликке эч кимдин акысы жок. Биз батыл жана прогрессивдүү өнүгүүнүн пайдасына тандоо жасадык.

Бул Программа биздин өзгөрүүгө болгон каалообуздун жана Кыргыз Республикасынын жаркын келечегине болгон ишенимибиздин негизи болуп саналат. Бизде бул үчүн зарыл болгондун баары бар – эрк, ресурстар жана потенциал.

Урматтуу мекендештер!

Программанын ийгилиги биздин биримдигибизден, акылмандыгыбыздан жана ар бирибиздин салым кошууга даярдыгыбыздан көз каранды. Биздин алдыбызда өлкөнүн келечектеги көрүнүшүн аныктай турган жаңы этап ачылды.

Программа натыйжалуу ишке ашып, Кыргыз Республикасы өзүнүн баалуулуктарын, көз карандысыздыгын, эгемендүүлүгүн жана өнүгүүнүн жогорку темпин сактап, заманбап дүйнөдө өзүнүн татыктуу ордун ээлейт деп терең ишенем».