Душанбе, 08 август, АИ «Караван инфо». 75 сол пеш, 5 июли соли 1943, яке аз амалиёти бузургтарин ва такдирсози Чанги Бузурги Ватани — Чанги Курск огоз ёфт.
Пас аз шикаст дар Сталинград, Олмон кушиш намуд, ки ташаббуси стратегиро баргардонад ва чараёни чангро ба манфиати худ тагир дихад. Тахияи навтарини мошини низомии фашисти ба кор даромад: танкхои вазнин «Тигр», «Пантера», силохи хамла «Фердинанд» ва хавопаймохои «Фокке-Вульф-190а».
Нуктаи асосии чанг дар назди истгохи Прохоровка 12 июл буд, ки яке аз бузургтарин чангхои танки дар таърих буд, ки дар он аз харду чониб такрибан 1500 танк, силохи худгард ва авиатсияи дастгирикунанда иштирок намуданд. Талафоти душман дар як рузи чанг зиёда аз 350 танк ва зиёда аз 10 хазор сарбозро ташкил дод.
Чанг 50 шабонаруз идома ёфт ва рамзи устувори ва кудрати халки шурави гардид. Галаба душвор буд: дар майдонхои Чанги Курск 60 хазор сарбози Артиши Сурх мехобанд, ки кариб 30 хазор нафари онхо кахрамонони бе ном мебошанд.
Сарбозони точик дар Чанги Курск
Дар ин амалиёти кахрамонона хазорон нафар зодагони Точикистон иштирок намуданд. Корнамоихои онхо шаходати равшани ватандусти ва садокати бегаразона ба Ватан мебошанд. Махсусан хикояхои Исмоил Хамзалиев ва Ходи Кенчаев кахрамонони точик, ки ба унвони Кахрамони Иттиходи Шурави сазовор шудаанд, ба назар мерасанд.
Исмоил Хамзалиев: танхо худ бар зидди 26 танк
Сержанти хурд Исмоил Хамзалиев дар баландихои бе ном дар шимоли дехаи Молотичи чанг менамуд. Дар вакти хамлаи 26 танки олмони хисоби у кариб пурра нобуд намуда шуд. Худи у, ба чои наводчик, тавонист 4 танки “T-IV” – ро, сарфи назар аз чанги шадид, сарнагун кунад. Бо зарбаи шикаста дар синааш, у мавкеи худро тарк нанамуд ва 2 танки дигарро, аз чумла як “Тигр” (T-VI) – ро нобуд намуд.
Барои часорату кахрамони бо Фармони Президиуми Шурои Олии СССР аз 8 сентябри соли 1943 Исмоил Хамзалиев аввалин точик шуд, ки ба унвони Кахрамони Иттиходи Шурави сазовор шуд.
Ходи Кенчаев: то тири охирин устувор бошед
Сержанти калон Ходи Кенчаев дар кисми чанубии Курская дуга амал мекард. Хисоби артиллерии у 4 танки душманро нобуд намуд. Вакте, ки хамаи хамсабаконаш аз кор бароварда шуданд, у дар назди туп танхо монд ва чангро идома дод. У танхо 4 танки дигарро, аз чумла “Тигр” – и вазнинро сарнагун намуд.
Санаи 11 июли соли 1943 Кенчаев бо медали “Ситораи Тиллои” ва ордени Ленин мукофотонида шуд. Дар варакаи чоиза: 8 танки нобудшуда, ки нисфи онхо Тигрхо мебошанд.
Кахрамонии тамоми дивизия
Дар чанги назди Курск дивизияи 20-уми Кавалерии Парчами Сурхи Точикистон низ фаъолона иштирок намуд, ки аллакай хидматхои чанги дошт ва бо ордени Ленин сарфароз гардид. Чанговарони точик бо дигар Кисмхои Артиши Сурх бо китф ба китф мубориза бурда, худро хамчун сарбозони мохир, боинтизом ва фидокор нишон доданд.
Хотираи фаромушнашаванда
Кахрамонии Хамзалиев, Кенчаев ва хазорхо чангиёни дигари точик дар дафтари таърихии харбии кишвар абадан сабт шудааст. Часорати онхо на танхо часорати харби, балки намунаи ягонагии халкхои Иттиходи Шурави дар баробари душмани умуми мебошад.
Имруз, бо ёдовари аз Чанги Курск, мо хотираи хамаи кушташудагонро гироми медорем ва бо кахрамонони худ ифтихор мекунем. Курбонии онхо достони мо, шаъну шарафи мо ва ояндаи муштараки мост.
Муаллиф: Гафур Шерматов, муаррих
АКСХО: ASIA-Plus