Душанбе, 31 октября — ИА «Караван Инфо».Сандуқи сабзи иқлимӣ 250 миллион доллари ИМА ҷудо намуд, то барномаи минтақавии мутобиқшавӣ ба тағйирёбии иқлим — «Аз пиряхҳо то хоҷагиҳо», ки аз ҷониби Бонки рушди Осиё (БРО) таҳия шудааст, амалӣ гардад.

 Ин ташаббуси муҳим ба таҳкими устувории кишварҳои Осиёи Марказӣ ва Қафқози Ҷанубӣ дар шароити обшавии босуръати пиряхҳо ва тағйирёбии иқлим равона шудааст.

Ин маблағҳо асосан ба шакли грант пешниҳод шуда, бо 3,25 миллиард доллари иловагии БРО ҳамроҳ мешаванд.

Дар давоми даҳ соли оянда маблағҳо ба як қатор лоиҳаҳое равона мегарданд, ки аз ҷониби кишварҳои иштирокчӣ муайян шудаанд.

Самтҳои асосӣ иборатанд аз:

• навсозии системаҳои обёрӣ ва обанборҳо,
• бозсозии идоракунии ҳавзаҳои об,
• самаранок истифода бурдани захираҳои об ва баланд бардоштани ҳосилнокии соҳаи кишоварзӣ.

Ин иқдомҳо ба кишварҳо имкон медиҳанд, ки ба таъсири тағйирёбии иқлим, хушксолӣ ва селҳо устувортар муқобилат кунанд ва сатҳи истеҳсоли озуқавориро нигоҳ доранд.

Барнома Арманистон, Озарбойҷон, Гурҷистон, Қазоқистон, Қирғизистон, Покистон, Тоҷикистон, Туркманистон ва Ӯзбекистон-ро дар бар мегирад.

Ҳамаи онҳо аз дарёҳои дорои оби барфу пиряхҳо вобастагӣ доранд, ки барои таъмини об, энергетика ва кишоварзӣ нақши ҳаётӣ мебозанд.

Аммо обшавии босуръати пиряхҳо ин низомро зери хатар гузошта, барои кишварҳое, ки чоряки ҷойҳои корӣ ба кишоварзӣ рост меояд, мушкилоти ҷиддии иқтисодӣ ба бор меорад.

Барнома чор ҳавзаи бузурги дарёҳоро фаро мегирад: Норин ва Панҷ дар Осиёи Марказӣ, Кура дар Қафқози Ҷанубӣ ва Сват дар Покистон, ки дар маҷмӯъ 27 миллион гектар масоҳат доранд.

Аз татбиқи ин барнома беш аз 13 миллион нафар, аз ҷумла деҳқонон ва сокинони осебпазири минтақаҳои кӯҳӣ, баҳра хоҳанд бурд.

Як бахши калони барнома ба ҳавзаи дарёи Панҷ марбут аст, ки 4650 км² масоҳат дошта, қисми сарҳади Тоҷикистону Афғонистонро ташкил медиҳад.
Дар ин минтақа баландшавии ҳарорати миёна то +5°C ва тағйирёбии боришот боиси обшавии босуръати пиряхҳо ва зиёдшавии хатари сел, ярч ва рахнашавии кӯлҳои пиряхӣ мегардад.

Ин равандҳо ба таъмини об, гидроэнергетика ва кишоварзӣ, ки манбаи асосии зиндагии сокинони кӯҳистон мебошанд, таъсири манфӣ мерасонанд.
Барномаи «Аз пиряхҳо то хоҷагиҳо» инчунин рушди низоми огоҳсозии барвақт ва таҳкими устувории ҷомеаҳо ба хавфҳои иқлимӣ-ро дар назар дорад.

АКС: Бонки рушди Осиё