O‘zbekiston Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 23-yanvar kuni 2024-yilgi ipoteka dasturi natijalariga bag‘ishlangan va 2025-yilga mo‘ljallangan yangi vazifalarga oid videoselektor yig‘ilishini o‘tkazdi.
O‘tgan yili respublikada 40 million kvadrat metrdan ziyod uy-joy va boshqa inshootlar qurildi. Ularning orasida 100 mingdan ortiq xonadonli 2 044 ta ko‘p qavatli uy bor. Bu soha hududlar iqtisodiy o‘sishining muhim harakatlantiruvchi kuchi bo‘lib qolmoqda: qurilish va unga bog‘liq sohalarda 350 ming kishi ish bilan ta’minlandi, iqtisodiyot esa qo‘shimcha 73 trillion so‘m oldi.
Biroq hamma narsa ham silliq kechmadi. Qoraqalpog‘iston, Jizzax va Sirdaryo viloyatlarida loyihalarning bir qismi yakunlanmay qoldi. Bundan tashqari, 781 ta xonadon infratuzilmadan uzoqda joylashgani sababli sotilmadi. Prezident, ayniqsa “Yangi O‘zbekiston” massivlaridagi vaziyatdan norozi bo‘lib, ushbu dasturning hududlarni obodonlashtirishdagi ahamiyatini ta’kidladi.
Jarayonni takomillashtirish uchun yangi qoidalar o‘rnatildi: massivlarni loyihalashtirish ikki oydan oshmaydi, qurilish esa uch oy ichida boshlanadi. Agar muddatlar buzilsa, yer uchastkalari qayta auksionga qo‘yiladi. Bu yil massivlar infratuzilmasiga 1,2 trillion so‘m ajratish rejalashtirilmoqda.
Shuningdek, “eskrou” tizimi ishga tushiriladi, bu orqali developerlar 1 milliard dollargacha aylanma mablag‘ jalb qilishlari mumkin bo‘ladi. Bu fuqarolarga qurilishning dastlabki bosqichlaridayoq ipoteka va subsidiyalar olish, developerlarga esa bir vaqtning o‘zida moliyalashtirish va ishlarni olib borish imkonini beradi.
Prezident loyihalarga ishonchli quruvchilarni jalb qilish zarurligini ta’kidladi. Buning uchun yer uchastkalarini kimoshdi savdosida faqat QQS to‘lovchisi bo‘lgan yuridik shaxslar sotib olishi mumkin bo‘ladi.
2030 yilga qadar mamlakatda kamida 70 ming aholiga mo‘ljallangan 100 ta “Yangi O‘zbekiston” massivini qurish rejalashtirilmoqda. Har bir massivda umumiy maydoni 100 ming kvadrat metr bo‘lgan 2 mingta xonadon qurilishi ko‘zda tutilgan. Ishni tashkil etishni uchastkalarni tanlash, loyihalashtirish va qurish uchun mas’ul bo‘lgan yangi “O‘z uyim” kompaniyasi o‘z zimmasiga oladi.
Toshkent shahrida ham, boshqa hududlardagi kabi, eski uy-joylarni yangilash loyihalari ishga tushirildi. Bu yerdan foydalanish samaradorligini bir necha barobar oshirish, shuningdek, yashash sharoitlarini yaxshilash va iqtisodiyotni rivojlantirish imkonini beradi.
Bundan tashqari, Yangi Toshkentda “yashil” energiya va trigeneratsiya tizimidan foydalangan holda 15 ming xonadonli uy-joylar qurish rejalashtirilmoqda, bu esa yoz mavsumida elektr energiyasi iste’molini to‘rt barobarga qisqartiradi.
Uy-joy dasturlariga bu yil byudjetdan 15,5 trillion so‘m ajratiladi. Bu 70 mingta xonadonning ipoteka asosida sotilishini ta’minlaydi, shundan 30 mingtasi kam ta’minlangan oilalarga mo‘ljallangan.
Yig‘ilishda viloyat hokimlari loyihalar ijrosi yuzasidan hisobot berdilar. Prezident jarayonni tezlashtirish va nazoratni yaxshilash uchun qurilishning barcha bosqichlarida yagona raqamli monitoringni joriy etish vazifasini qo‘ydi.