Аз рузхои аввали Чанги Бузурги Ватани Точикистон ба акибгохи боэътимоди Иттиходи Шурави табдил ёфт. Дар чумхури беморхонахои эвакуатсиони ташкил намуда шуданд, ки дар он чангиёни захми аз Артиши Сурх табобат, баркарорсози ва ба хаёт баргаштанд.

Дар давоми чанг дар Точикистон 29 беморхонаи эвакуатсиони фаъолият менамуд, ки 22 нафари онхо дар Душанбе чойгир буданд. Асосан сарбозони сахт захми бо захмхои тир, сухтахо, чарохатхои узвхо ба ин чо ворид мешуданд. Оромии шахри чануби, иклими субтропикии он ва гамхории табибон барои баркароршавии хатто беморони вазнинтарин шароит фарохам овард.

Махз дар беморхонахои Точикистон усулхои табобат бо истифода аз равгани арча, ки хангоми сухтани дарачаи I ва II истифода мешуд, бори аввал санчида ва чори намуда шуданд. Дар баробари ин, дорухо дар асоси гиёххои шифобахши махалли, ки барои минтакахои кухи анъанави мебошанд, истифода мешуданд.

Пас аз шифо ёфтани онхо, чангиён дубора ба хидмат баргаштанд — ба фронт, ба станокхо, барои фишангхои танкхо ва кабинахои хавопаймохо. Дар Мачмуъ, тибки маълумоти бойгони, табибон дар Точикистон беш аз 50 хазор сарбози захми — такрибан панч дивизияи чангиро ба пой гузоштаанд.

Корхои беморхонахои эвакои дар Душанбе то аввали соли 1944 идома ёфт. Пас аз озод намудани Украина ва пешрафти нерухои шурави ба Гарб, як кисми муассисахои тибби ба хатти фронт наздиктар намуда шуданд. Аммо дар пойтахт нуктахои тибби боки монданд, ки ба беморхонахои чаррохии баркарорсози, ки ба маъюбони чанг хизмат мерасонанд, табдил дода шуданд.

Бахшхои алохида то соли 1950 фаъолияти худро идома доданд – то хамин хол ин рохи вазнин ва тулони барои баркарор намудани бисёр чангиён буд.

Вазифаи кахрамононаи табибон ва хамширахои точик намунаи ватандустии хакики ва гуманизм аст. Сахми онхо дар Галаба фаромуш нашудааст, инчунин хотираи хазорон чони начотёфта, ки ба чахон, ба хаёт, ба Ватан баргардонида шудаанд.

Аксхо: аз манбаъхои кушода