Тибки иттилои нишасти матбуотии Вазири саноат ва технологияхои нави Чумхурии Точикистон Шерали Кабир
Душанбе, 07 август, АИ «Караван Инфо». Дар шаш мохи соли 2025 дар Точикистон 218 корхонаи нави саноати таъсис дода шуд, ки 3429 чойи нави кориро таъмин намуд. Тибки маълумоти санаи 1 июли соли 2025, дар кишвар 3849 корхонаи бахши саноати фаъолият мекунад.
Сармоягузори ба саноат дар ин давра беш аз 4,2 миллиард сомониро ташкил дод, ки нисбат ба хамин давраи соли 2024 149,8 миллион сомони камтар аст. Аммо кисми зиёди сармоягузори – зиёда аз 3,7 миллиард сомони – ба сохаи энергетика равона гардида, афзалияти стратегии давлатро дар таъмини истиклолияти энергетики ва афзоиши иктидори содироти инъикос менамояд.
Рамзи талош барои навсозии саноати иштироки Президенти Чумхурии Точикистон Эмомали Рахмон дар ифтитохи 16 иншооти нави саноати дар нимсолаи аввали соли 2025 буд.
Ин корхонахо дар бахшхои зерин таъсис дода шудаанд:
- Мошинсози – 4 корхона;
- Истехсоли масолехи сохтмони-2;
- Саноати сабук ва абрешим-1;
- Саноати хуроквори – 8;
- Истихрочи маъданхои фоиданок ва металлхои киматбахо – 1.
Бо вучуди афзоиш, 129 корхона муваккатан фаъолияти худро катъ намуданд ё пурра баста шуданд. Ин нисбат ба нимсолаи аввали соли 2024 45 адад камтар аст, аммо сабабхо системави боки мемонанд:
- мушкилоти молияви (андозхо, карзи бонки),
- набудани талабот ва махсулоти татбикнашуда,
- болоравии нархи ашёи хом,
- паст намудани ракобатпазири дар заминаи воридот,
- рафтани сохибони корхонахо ба хорича.
Ин мушкилот мутобикати амикро ба вокеиятхои нави иктисоди ва баланд бардоштани устувории бахши истехсоли талаб мекунанд.
Вазир Шерали Кабир таъкид намуд: зехни сунъи (ЗС) тамоюл нест, балки вокеияти нав аст. Чавонони кишвар бояд бо технологияи нав омода бошанд, зеро бисёр касбхои анъанави аз байн мераванд.
Точикистон аллакай кадамхои аввалини худро дар ин самт гузошта истодааст:
- маркази зехни сунъи дар Дарвоз таъсис дода шудааст,
- ба накша гирифта шудааст, ки якчанд марказхои маълумот ба кор дароварда шаванд,
- дар кишвар карорхои ЗС бо суръати баланд чори намуда мешаванд.
Экологикунонии истехсолот на танхо як самти муд, балки манбаи фоида мегардад. Мисол ширкати ТалКо мебошад, ки “сертификати сабз” гирифтааст, ки ба он имкон медихад, ки алюминийро бо нархи баландтар дар бозорхои байналмилали фурушад. Вазорат кушиш мекунад, ки хамаи корхонахои бузурги кишвар сертификатхои шабехро ба даст оранд.
Рушди саноат дар Точикистон, сарфи назар аз мушкилоти дохили ва хоричи, динамикаи устуворро нишон медихад. Ба хамгироии технологияхои муосир ва стандартхои экологи диккати махсус дода мешавад. Ояндаи бахши саноати аз кобилияти мутобик шудан ба чахони тагйирёбанда — аз ЗС то иктисоди сабз вобаста аст.