Душанбе, 18 август, АИ «Караван Инфо». Водии Алмоси шахри Хисор ба системахои мухими мероси чахонии кишоварзи – GIAHS дохил намуда шудааст.
Ба ифтихори ин, дар халкаи даври дар даромадгохи дараи Алмоси хайкали гусфанди хисори ва ангурхои гулоби насб намуда мешавад. Инчунин дар мохи сентябр дар Хисор конфронси байналмилалии илми оид ба парвариши гусфандони насли хисор ва зиёд намудани майдони токзорхои навъи гулоби баргузор мешавад.
Раиси шахри Хисор Чаббор Носирзода дар нишасти матбуоти таъкид намуд, ки шомил шудани водии Алмоси ба GIAHS барои тамоми мардуми Точикистон ифтихори бузург аст. “Точикистон аввалин кишваре дар Осиёи Маркази ва ИДМ шуд, ки чомеаи чахони онро кишвари дорои системаи беназири кишоварзи эътироф намуд, ки гуногунии баланди биологи ва мероси фархангиро муттахид мекунад” гуфт у.
То хол дар Аврупо ва Осиёи Маркази ба ин руйхат танхо 12 иншоот дар 5 кишвар — Андорра, Австрия, Италия, Испания ва Португалия дохил намуда шудаанд. Холо водии Алмоси низ дар ин фехрист сабт шудааст, ки робитаи байни мероси табии ва фархангии Осиёи Маркази ва чомеаи байналмилалиро таквият медихад.
Раиси шахр кайд намуд, ки шомил намудани води ба GIAHS масъулияти рохбарияти шахр ва сокинони махаллиро бар душ мегирад. Макомоти ичроия накшаи рушди инфрасохтори роххо ва ободонии дехотро тахия намуданд, ки ба рушди минтака ва чалби сармоягузори ба хочагии кишлок мусоидат мекунад.
Дараи Алмоси дар минтакаи кухии Хисор системаи беназири аграриро нигох медорад: чорводори ва парвариши зироатхои кишоварзи якчоя идома доранд. Дар ин чо навъхои махаллии гандум, арпа, сабзавот ва ангурхои гулоби, ки ба иклими махалли мутобик намуда шудаанд, парвариш намуда мешаванд.
Инчунин гусфандони хисори парвариш карда мешаванд, ки бузургтарин гусфандони чахон мебошанд, ки барои гушт ва равган парвариш карда мешаванд ва ба дигар кишвархои Осиёи Маркази содир намуда мешаванд. Гусфандони насли хисори насли бумии Точикистон, ки ба шароити сахт мутобик намуда шудааст.
АКСХО: аз манбаъхои кушода
Дар води зиёда аз 20 намуди растанихои дорувори: кокутии кухи, гулоб, манта ва мастаки меруянд, ки диккати сайёхон ва мутахассисонро чалб мекунад.
Води дар 20 км гарби шахри Душанбе, байни дарёхои Каротог ва Хонакох, дар доманакуххои чанубии куххои хисор чойгир аст, масохати такрибан 6,000 гектарро ишгол мекунад ва дар баландии то 2,100 метр аз сатхи бахр чойгир аст. Дар сохили дарёи Хонакох даххо минтакахои истирохат ва марказхои фарогати фаъолият мекунанд.
Ангури гулоби бо ранги бой, маззаи ширин ва муковимат ба беморихо фарк мекунад.
Системаи хамгирошудаи агрочарогохии водии Алмос чорводории мавсимии гусфандонро бо парвариши ангур, галладона, богхои мевадиханда ва сабзавот дар манзарахои кухи якчоя мекунад. Он амнияти озукавориро нигох медорад, мероси фархангиро нигох медорад ва ба чамоатхо дар мубориза бо эрозияи хок, норасоии об ва тагйирёбии иклим кумак мекунад.
Хочагии кишлоки водии мазкур ба тачрибахои анъанави асос ёфтааст: шинонидани контури, нурихои органики, усулхои кадимаи обёри, таквими
кишт ва интиколи дониш тавассути чамоатхои махалли, хочагихои оилави, кооперативхо ва кумитахои махаллахо.
Водии Алмоси аввалин иншооти Осиёи Маркази дар руйхати бонуфузи GIAHS гардид, ки беназири ва арзиши онро барои шабакаи чахонии мероси кишоварзи тасдик мекунад.
АКСХО: аз манбаъхои кушода