Душанбе, 22 ноябр, – АИ Корвон Иттилоот. 18 ноябр дар Белен (Бразилия) дар доираи Конфронси СММ оид ба тағйири иқлим (COP-30) чорабинии сатҳи баланд баргузор гардид, ки ба ташаббуси байналмилалӣ барои ҳифзи пиряхҳо бахшида шуда буд. Он бо ташаббуси Тоҷикистон ва Гурӯҳи сатҳи баланд «Ҳадафҳо оид ба обшавии ях» (AMI) ташкил шуд, ки кӯшишҳои кишварҳоро барои муқобила бо нестшавии босуръати криосфераи ҷаҳонӣ муттаҳид мекунад.
Дар ҷараёни чорабинӣ таъкид шуд, ки ҳифзи пиряхҳо ва қабати барфӣ нақши калидӣ дар таъмини устувории захираҳои обӣ, ҳифзи сарҳадҳои соҳилӣ, пешгирӣ аз тағйироти хатарноки иқлим ва нигоҳдории тавозуни экологӣ дорад.
Олимони пешқадам маълумотҳои нав пешниҳод карданд, ки нишон медиҳанд обшавии пиряхҳо зудтар аз пешбиниҳои қаблӣ идома дорад ва дар бисёр минтақаҳо имкониятҳои мутобиқшавӣ аз ҳад гузаштанд.
Баъдан муҳокимаи панелӣ бо иштироки вазирон ва намояндагони Чили, Монако, Фидҷӣ, Непал, Либерия, Покистон, Бангладеш, Гурҷистон ва Бонки рушди Осиё баргузор шуд. Дар ин муҳокима таҷрибаи кишварҳо дар ҳифзи пиряхҳо, мубориза бо баландшавии сатҳи баҳр ва коҳиш додани хатарҳои вобаста ба номуътадилии криосфера баррасӣ шуд.
Иштирокчиён мувофиқан таъкид карданд, ки масъалаҳои криосфера бояд ба стратегияҳои миллии мутобиқшавӣ ва рушди устувор ворид гарданд, махсусан дар заминаи расидан ба ҳадафи глобалӣ оид ба маҳдуд кардани гармшавии ҷаҳонӣ то 1,5°C. Ҳамзамон аҳамияти тақвияти системаҳои мониторинг, огоҳсозии пешакӣ ва дастгирии молиявӣ барои давлатҳои осебпазир таъкид шуд.
Дар чорабинӣ махсусан нақши Тоҷикистон дар баргузории Соли байналмилалии ҳифзи пиряхҳо (2025) қайд гардид, ки барои баланд бардоштани огоҳии ҷаҳонӣ оид ба мушкили обшавии босуръати пиряхҳо ва таҳдид барои захираҳои обӣ, экосистемаҳо ва аҳолӣ равона шудааст.
Чорабинӣ бо даъват ба тақвияти уҳдадориҳои глобалии иқлимӣ бе истифодаи усулҳои хатарноки геоинженерия ба анҷом расид, то аз нуқтаҳои таназзулии ғайримуқаррарӣ барои пиряхҳо, қаҳвахо ва ҷорӣшавии ҷараёнҳои уқёнусӣ пешгирӣ карда шавад.
АКС: Кумитаи ҳифзи муҳити зист назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон