Душанбе, 17 декабр, 2025г. – АИ «Корвон Иттилоот». Дар деҳаи Фурӯғдеҳи ҷамоати Ҳилолӣ қадами муҳим дар самти беҳтарсозии амнияти санитарӣ ва экологӣ гузошта шуд: манораи нави обтаъминкунӣ ба истифода дода шуда, беш аз ҳазор сокинро бо оби тозаи нӯшокӣ таъмин намуд. Ин лоиҳа на танҳо як иншооти муҳандисӣ, балки ҷузъи роҳи ҳалли ҳамаҷонибаи мушкили чандинсолаи марбут ба мероси вазнини экологӣ мебошад.
11 декабр ташкилоти ҷамъиятии «Пешсаф» сохтмон ва ба кор андохтани манораи обтаъминкуниро бо ғунҷоиши 20 ҳазор литр ба анҷом расонд. Манбаи об аз чуқурии 200 метр гирифта мешавад, ки ин сифати баланди санитарӣ, фишори устувор ва муҳофизат аз ифлосшавии сатҳиро таъмин мекунад.
Тибқи маълумоти Кумитаи ҳифзи муҳити зисти назди Ҳукумати Ҷумҳурии Тоҷикистон, зиёда аз 1000 нафар, аз ҷумла 501 кӯдак, бори аввал ба оби босифат ва доимӣ дастрасӣ пайдо карданд. Айни ҳол 129 оила ба шабака пайваст шуда, корҳои васеъ намудани фарогирӣ идома доранд.
Дар маросими ифтитоҳ Раиси вилояти Хатлон Давлаталӣ Саид ва Раиси Кумитаи ҳифзи муҳити зист Баҳодур Шерализода иштирок намуданд, ки аҳамияти лоиҳаро дар сатҳи минтақавӣ таъкид мекунад.
Деҳаи Фурӯғдеҳ ба минтақаҳои дорои ифлосшавии таърихӣ шомил аст. Дар давраи шӯравӣ дар ин ҷо маркази тақсимотии РНПО «Тоҷикселхозхимия» фаъолият дошт, ки дар ҳудуди он чор анбори нигоҳдории пестисидҳо ва нуриҳои минералӣ ҷойгир буданд. Дар охири солҳои 1980 яке аз ин анборҳо сӯхта, зиёда аз 1000 тонна маводи заҳролуд дар ҷояш дафн карда шуд.
Тадқиқотҳои муосир мавҷудияти се макони дафнро бо ҳаҷми умумии тақрибан 2000 м³ (қариб 3000 тонна) боқимондаҳои пестисидҳо ва маводи ифлосшударо тасдиқ мекунанд. Ҳаҷми умумии хокҳои олуда метавонад то 20 ҳазор м³ ва масоҳати ифлосшавӣ тақрибан ду гектарро ташкил диҳад.
Мавзӯи нигаронкунанда он аст, ки дар тӯли солҳои зиёд маводи сохтмонии аз анборҳои харобшуда боқимонда аз ҷониби аҳолӣ барои эҳтиёҷоти шахсӣ, аз ҷумла барои сохтани чоҳҳои оби нӯшокӣ истифода мешуд. Ин амал хатари тамоси мустақим бо моддаҳои заҳролудро зиёд намуда, ба саломатии аҳолӣ, махсусан кӯдакон, таҳдид мекард.
Аз ин рӯ, сохтмони манораи нави обтаъминкунӣ танҳо бо шарти бозпас гирифтани маводи ифлосшуда ва супоридани онҳо барои безараргардонии бехатар амалӣ гардид.
Татбиқи лоиҳа имкон дод, ки ду вазифаи муҳим ҳамзамон ҳал шаванд:
— таъмини аҳолӣ бо манбаи бехатари оби нӯшокӣ;
— коҳиш додани хатарҳои экологӣ ва санитарӣ, ки аз ифлосшавии таърихӣ бармеоянд.
Ба гуфтаи мутахассисони Кумитаи ҳифзи муҳити зист ва ТҶ «Пешсаф», тозакунии пурраи ҳудуд талаб мекунад, ки 3–4 хонаи истиқоматӣ бардошта шуда, маблағгузории 1,5–2 миллион доллари ИМА ҷалб гардад. Бо вуҷуди ин, тадбирҳои аллакай амалӣшуда нишон медиҳанд, ки равиши маҷмуӣ — пайвастани рушди инфрасохтор бо барқарорсозии экологӣ — метавонад вазъро ба таври назаррас беҳтар намояд.
Таҷрибаи Фурӯғдеҳ собит мекунад, ки ҳатто дар минтақаҳое, ки бо мушкилоти вазнини экологӣ рӯ ба рӯ мебошанд, беҳбудии тадриҷии сифати зиндагӣ имконпазир аст. Дастрасӣ ба оби тоза на танҳо неъмати иҷтимоӣ, балки пояи эҳёи муҳити солим ва эътимоди сокинон ба оянда мебошад.
АКС: Ташкилоти ҷамъиятии «Пешсаф»