Муомилоти дучонибаи мол байни Точикистон ва Киргизистон нишонахои баркароршави аз таназзули чандинсолаи низоъи марзиро нишон медихад. Дар се семохаи аввали соли 2024 хачми тичорат байни кишвархо аз 9,1 миллион доллар зиёд буд, ки нисбат ба хамин давраи соли 2023 13,5% зиёд аст. Аммо нишондихандахои кунуни аз сатхи соли 2020, вакте ки хачми тичорати мутакобила 37 миллион долларро ташкил медод, дур боки мемонанд.

Кисми асосии гардиши мол кариб 93% ё такрибан  8,5 млн $ ба воридоти махсулоти киргизи ба Точикистон рост меояд. Дар айни замон, содироти Точикистон ба Киргизистон ночиз боки мемонад ва хамаги 650 хазор долларро ташкил медихад.

Точикистон ба Киргизистон риштаи пахта, сементи портланди, махсулоти алюминийи ва мевахои донадор мерасонад. Воридот аз Киргизистон махсулоти нафти, шишаи мато, ангишт, брикет ва сементро дар бар мегирад.

Хиссаи Киргизистон дар хачми умумии тичорати хоричии Точикистон хамаги 0,1% – ро ташкил медихад, ки ин ахамияти периферии ин муносибатхои тичоратиро дар заминаи шарикони пешбари Русия (22,3%), Чин (21,2%) ва Казокистон (15,0%) нишон медихад.

Кохиши хачми тичорат пас аз низоъи мусаллахона дар марзи точикистону киргизистон мохи апрели соли 2021 огоз ёфт. Аз он вакт инчониб сархади байни ин кишвархо, ки 970 километр тул дорад, баста боки мемонад. Ин холат логистикаро хеле мушкил намуд ва тичорати харду кишварро мачбур намуд, ки аз каламрави кишвархои сеюм – Узбекистон ва Казокистон – барои нигох доштани гардиши хадди акали мол истифода баранд.

Дар се сол хачми тичорат беш аз се маротиба кохиш ёфт – аз 37 миллион доллар дар соли 2020 то 12 миллион доллар дар соли 2023.

Тачдиди тичорат, гарчанде ки дар сатхи махдуд бошад хам, метавонад ба мутобикшавии тичорат ба шароити нав, аз чумла истифодаи хатсайрхои алтернативи тавассути кишвархои хамсоя алокаманд бошад. Илова бар ин, баркарорсозии фаъолияти кисман иктисоди метавонад натичаи афзоиши талабот ба махсулот, алахусус масолехи сохтмони ба монанди семент ва алюминий дар шароити баркарорсозии инфрасохтор бошад.

Бо вучуди мушкилоти чори, баркарорсозии гардиши молхои точикистону киргизистон аз тадричан ба эътидол овардани робитахои иктисоди шаходат медихад. Пешрафти минбаъда аз иродаи сиёси ва талошхои стратегии харду чониб дар самти тахкими шарикии иктисоди вобаста хохад буд.

Аксхо: аз манбаъхои кушода