МОСКВА, 24 сентябри соли 2025 АИ «Караван Инфо». Иқтисоди ҷаҳонӣ торафт амиқтар ба қарзгирӣ ғарқ мешавад, мегӯяд сар иқтисоддони Zhongtai International ва ноиби президенти форуми сар иқтисоддонҳои Чин Ли Сюнлэй.
Дар паёми таҳлилии худ ӯ таъкид намуд, ки қарзи умумии ҷаҳонӣ аз 350% ММД гузаштааст ва ин раванд бебозгашт шудааст.
Вай гуфт, ки пас аз Ҷанги дуюми ҷаҳонӣ афзоиши аҳолӣ ва иқтисод ногузир ба афзоиши сарбории қарз оварда расонид ва пас аз бӯҳрони соли 2008 вазъ суръат гирифт.
Имрӯзҳо маҳз давлатҳо манбаи асосии дастгирии зиддисикликӣ боқӣ мемонанд: ширкатҳо ва хонаводаҳо ҳангоми таназзул хароҷотро коҳиш медиҳанд, дар ҳоле ки ҳукуматҳо маҷбур мешаванд, ки барои суботи иҷтимоӣ ва шуғл бештар қарз гиранд.
Иқтисодчӣ қайд намуд, ки пиршавии аҳолӣ афзоиши хароҷоти иҷтимоиро ногузир мегардонад: ӯҳдадориҳои нафақа ва тиббӣ ба ҷузъҳои асосии буҷа табдил меебанд.
Дар ИМА ҳиссаи онҳо дар шаш даҳсолаи охир аз 5% то 14% ММД афзоиш ефтааст, дар Чин интиқоли нафақа дар даҳ сол ду баробар афзудааст ва то соли 2035 каср метавонад ба 30 триллион юан бирасад.
Дар ин ҳолат самаранокии қарзҳо коҳиш меёбад. Дар Ҷопон, барномаҳои бузурги инфрасохторӣ натавонистанд сармоягузории хусусиро эҳё кунанд ва дар ИМА, хидматрасонии қарз аллакай ҳар сол беш аз 1 триллион долларро ташкил медиҳад.
Тибқи Арзёбии Ли, Чин бо қарзҳои пинҳонии минтақавӣ тақрибан 67 триллион юан рӯ ба рӯ шуд, ки фоизи онҳо дар як сол аз 3 триллион зиёд аст.
Ба ақидаи коршинос, роҳи халосӣ на дар кам намудани қарз, балки дар баланд бардоштани самаранокии истифодаи он аст: аз шаффофияти ӯҳдадориҳои минтақавӣ ва паст намудани арзиши қарзҳо то сармоягузорӣ ба сармояи инсонӣ ва адолати иҷтимоӣ.
Тибқи маълумоти хазинаи Байналмилалии асъор, қарзи ҷаҳонӣ то соли 2024 аз 315 триллион доллар зиёд буд. Ронандагони асосии он афзоиши хароҷот барои барномаҳои иҷтимоӣ, инфрасохтор ва оқибатҳои бӯҳронҳо мебошанд.
Коршиносон бар ин назаранд, ки модели қарзӣ механизми асосии нигоҳ доштани иқтисоди ҷаҳонӣ гардид ва аз он комилан даст кашидан ғайриимкон аст.
Аксҳо: манбаъҳои Кушода