Душанбе, 23 сентябр, – АИ «Корвон Иттилоот». Олим ва ихтироъкори тоҷик Ганджина Навруззода усули беназири табобати бемориҳои музмини роҳи нафасро таҳия кардааст, ки аллакай таваҷҷуҳи ҷомеаи байналмилалии илмиро ҷалб кардааст.
Дар моҳи июни соли 2025 олимони занони Тоҷикистон дар Намоишгоҳи байналмилалии ихтирооти занон KIWIE 2025 бо дастовардҳои назаррас баромаданд, панҷ медали тилло, ду нуқра ва се биринҷӣ ба даст оварданд. Мукофоти махсуси Федератсияи байналмилалии ассотсиатсияҳои ихтироъкорон (IFIA) ба Ганджина Навруззода дода шуд барои аэрозоли нав дар асоси диацетилцистеинати оҳан (II), ки барои табобат ва пешгирии бемориҳои музмини роҳи нафас пешбинӣ шудааст.
Усули Ганджина Навруззода асосан ба муносибати инфиродӣ бо беморон нигаронида шудааст, ки бемориҳои роҳи нафасро аз қабили бронхоэктаз, бронхити музмин, бемории музмини обструктивии шуш (ХОБЛ) ва астмаи бронхиалӣ доранд.
«Беназирии усул дар муносибати дифференсиалӣ бо дарназардошти нишондиҳандаҳои функсионалии нафас, монанди ОФВ1, мебошад. Ин имкон медиҳад, ки терапия инфиродӣ карда шавад ва самараи он ба таври назаррас баланд гардад», – таъкид мекунад олим.
Ин усул барои гурӯҳҳои хатари, аз қабили сигоркашон, кормандони корхонаҳои зарарнок ва онҳое, ки бо муҳити номусоид рӯ ба рӯ мешаванд, низ муфид мебошад. Амалиёт бо аэрозол суръати ташдиди бемориҳоро коҳиш медиҳад ва сифати зиндагии беморонро беҳтар мекунад.
Навруззода нақша дорад, ки омезиши диацетилцистеинати оҳан (II) ва диацетилцистеинати руҳ (II)-ро таҳқиқ кунад, протоколҳои стандартизатсияшударо таҳия намояд ва аэрозолҳои тайёри табобатиро барои пульмонология омода созад. Ҳамчунин таъсири дарозмуддати аэрозол ба бофтаи шуш ва хосиятҳои иммуномодулаторӣ ва зидди илтиҳобӣ таҳқиқ хоҳанд шуд.
«Ман барои ин ихтироъ ояндаи калон мебинам. Аввалан, мо усулро дар тибби Тоҷикистон ҷорӣ мекунем ва сипас имконияти мутобиқсозӣ дар кишварҳои дигарро низ баррасӣ мекунем», – қайд мекунад олим.
Роҳи ихтироъ осон набуд. Мушкилоти асосӣ интихоби консентратсияи бехатар ва самараноки аэрозол ва таҳияи протокол барои беморони дорои шаклҳои гуногуни беморӣ буд. Ин мушкилот тавассути мушоҳидаҳои клиникӣ ва санҷиши такрории миқдорҳо бартараф карда шуданд.
Ғалаба дар KIWIE 2025 ва мукофоти IFIA барои Ганджина Навруззода эътирофи арзиши амалӣ ва таҳрик ба дастовардҳои нав шуданд. Ӯ таъкид мекунад, ки ин муваффақият бо кӯмаки ҳамкорон, роҳбарон ва оилааш имконпазир шуд.
Навруззода тавсия медиҳад, ки ҷавононро тавассути таҳқиқоти амалӣ, олимпиадаҳо, озмунҳои инноватсионӣ ва намоишгоҳҳои байналмилалӣ ҷалб кунанд. Муҳим аст муҳити дастгиркунанда эҷод шавад, ки дар он донишҷӯён натиҷаи кори худро бубинанд, роҳбарӣ гиранд ва имконияти патенткунии ихтироотро дошта бошанд.
АКС: АМИТ «ХОВАР»