ОСТОНА, 18 июни соли 2025 – АИ «Караван инфо». Соли 2025 иштироки Казокистон дар форуми байналмилалии иктисодии Петербург метавонад ба кишвар як катор бартарихои мухимро ба бор орад, алахусус бо назардошти тамоюлхои чории иктисоди ва геополитики.
Самти асоси ба таври возех чалби сармоягузори ва нишон додани чолибияти иктисодии кишвар дар назди иштирокчиёни бузурги бозор мебошад. Форум барои шарикон имконият медихад, ки равандхои интегратсиониро танхо барои баланд бардоштани нишондихандахои иктисодии кишвархои иштирокчи бунёд кунанд.
Дар партави дурнамои зикршуда бояд лоихахои мавчудаи байналмилали ва самтхои стратегии фаъолият, ки пеш аз хама ба секунчаи Казокистон-Чин-Русия дахл доранд, ба назар гирифта шаванд. Назари кунунии Пекин ба накши Казокистон хамчун бузургтарин кишвари Осиёи Маркази ва дурнамои хамкори дар ин пайванди се кишвар чи гуна аст?
Барои Казокистон, ПМЭФ имконият медихад, ки лоихахоро дар сохахои энергетика (аз чумла ВИЭ), саноати кухи, логистика ва долонхои наклиёти, ракамисози ва IT муаррифи кунад ва инчунин бо шарикон накши чумхуриро хамчун пайвандхои калиди дар коридорхои байналмилалии наклиёти (TRACECA, “банди Иктисодии рохи нави абрешим”) мухокима кунад.
Дар шароити афзоиши танишхо ва махдудиятхои геополитики, ки ИМА ва Иттиходи Аврупо ба технологияхои чини дар сохаи логистика ва киштисози гузоштаанд, Чин Казокистонро хамчун шарики эчоди меъмории алтернативии наклиёти-логистики бештар мехисобад. Арзёбии Чин дар бораи иктидори наклиётии Казокистон дар заминаи зарурати диверсификатсияи хатсайрхои тичорати ва кохиши вобастаги аз роххои бахри, ки иншооти ракобати геополитики мешаванд, алахусус дар шароити ракобати тичорати байни ИМА ва Чин ташаккул меёбад.
Казокистон аз чониби Чин хамчун чузъи марказии ин меъмории нав, ки ду самти асосии борхои чинро пешниход мекунад, барраси намуда мешавад. Самти аввал аз Казокистон, Русия ва Беларус мегузарад, ки суръати хеле баландтари интиколро дар мукоиса бо интиколи бахри таъмин мекунад. Самти дуюм рохи канорагири бе иштироки Федератсияи Русия тавассути Казокистон, Эрон ва Туркия мебошад.
Самтхои мушаххаси хамкории чин ва казокистон.
Лоихахои рохи охан ва инфрасохтори сархади
Чанбаи мухими арзёбии Чин ба иктидори Казокистон рушди инфрасохтори рохи охани фаромарзи мебошад. Хоргос, ки дар нохияи Мухтори Синтзян-Уйгур дар марз бо Казокистон чойгир аст, бузургтарин нуктаи гузаргохи автомобили дар Гарби Чин мебошад.
Рохи охани сеюми фаромарзи байни Казокистон ва Чин, ки Аягузро дар Казокистон бо Тачен дар Чин мепайвандад, сохтмони худро соли 2023 огоз намуд. Ин рохи охани 272 километри дар соли 2027 ба истифода дода мешавад ва метавонад талаботи интиколи борхои транзитиро иловатан конеъ гардонад ва ба рушди минтакахои наздихавлиги мусоидат кунад.
Арзёбии Чин ба самаранокии бахши наклиёти казокистон бо дастовардхои мушаххаси чумхури таквият дода мешавад. Дар соли 2023 хачми вокеии транзит тавассути Казокистон 30 миллион тоннаро ташкил дод, ки мувофики “Консепсияи рушди иктидори наклиёти-логистикии Чумхурии Казокистон то соли 2030” аз нишондихандаи максаднок 27,7 миллион тонна зиёд аст. Тибки ин консепсия, то соли 2030 хачми транзит бояд ба 35 миллион тонна, аз чумла 2 миллион контейнери стандарти расад.
Чин ба накшахои Казокистон оид ба рушди гузаргохи байналмилалии транскаспий бо хамгироии амики бандархои каспий ва бахри сиёх диккати махсус медихад. Дар соли 2023 тавассути гузаргохи байналмилалии транскаспий 2,75 миллион тонна бор интикол дода шуд, ки нисбат ба соли 2022 64% зиёд аст. Хукумати Казокистон инчунин сохтмони як маркази калони контейнерро дар бандари Актау дар гарби кишвар, дар сохили шаркии бахри Каспий, барои баланд бардоштани самаранокии боркашони дар минтакаи каспий ба накша гирифтааст.
Кам намудани вобастаги аз содироти ашёи хом.
Арзёбии Чин дар бораи иктидори наклиёти-логистикии Казокистон хохиши чумхуриро барои диверсификатсияи иктисоди ба назар мегирад. Дар шароити ноустувории бозорхои чахони ва вобастаги аз содироти нафт, Казокистон диверсификатсияи иктисодиётро фаъолона амали мекунад, ки дар он рушди хамлу накли транзити манбаи устувор ва серталаби даромад мебошад, ки ба тагиребии бозорхои ашёи хом дучор намешавад.
Дар дарозмуддат, ин ба Казокистон манбаи устувори даромад ва кохиши вобастаги аз нархи чахонии нафт ва дигар ашёи хомро таъмин мекунад. Иктидори бозори муосири хизматрасонихои логистикии Казокистон такрибан 10-11 миллиард доллар арзёби мешавад.
Арзиши махсус барои Чин имконияти истифодаи каламрави казокистон хамчун рохи анъанавии Русия мебошад. Ин ба Чин чандирии заруриро дар шароити тагйирёбандаи вазъи геополитики ва махдудиятхои эхтимоли дар хатсайрхои дигар таъмин мекунад.
Бо хулоса метавон гуфт, ки иштироки Казокистон дар ПМЭФ-2025 имкони тахкими робитахои иктисоди, чалби сармоягузори, рушди хамгирои мебошад. Истифодаи ин форум барои пешбурди лоихахои инфрасохтори, энергетики ва раками, ки метавонанд дар солхои оянда ронандагони рушди иктисодии Казокистон шаванд, махсусан мухим аст. Илова бар ин, иштирок дар чунин сатхи баланди чорабинихо рейтинги Казокистонро хамчун шарики боэътимоди тичорати баланд мебардорад, имкон медихад, ки мавкеи мустакил, аммо созандаи Казокистонро дар шароити муносибатхои пуршиддати байналмилали нишон дихад.
Аксхо: аз манбаъхои кушода