Пиряхҳо қисми зиеди ҳаҷми обро дар сатҳи замин ташкил медиҳанд. Пиряхҳо на танҳо рамзи сардӣ ва зимистони абадӣ, балки бозигарони калидӣ дар экосистемаи ҷаҳонӣ мебошанд. Пиряхҳои континенталӣ тақрибан 68% захираҳои оби ширини ҷаҳонро дар бар мегиранд. 

Обшавии пиряхҳо боиси баланд шудани сатҳи баҳр мегардад. Кам шудани ҳаҷми пиряхҳо метавонад боиси обхезӣ ва заминҷунбӣ гардад.

Пиряхҳо ба танзими ҳарорати ҳаво ва сатҳи замин кӯмак мекунанд. Тадқиқоти пиряхҳо ба мо имкон медиҳад, ки таърихи иқлими гузаштаро муайян кунем.

Ва пиряхҳои Антарктида барои омӯхтани фазо кӯмак мекунанд. Дар онҳо зарраҳои хоки кайҳонӣ ва метеоритҳо пайдо мешаванд, ки метавонанд дар бораи пайдоиши системаи Офтобӣ нақл кунанд.

Дар Қирғизистон пиряхҳо ва барфи абадӣ қариб сеяки масоҳати умумии қаламравиро ташкил медиҳанд. Худи пиряхҳо 4% – и қаламрави кишварро ташкил медиҳанд. Онҳо 580 миллион метри мукааб обро дар худ нигоҳ медоранд — бо ин ҳаҷм тамоми Қирғизистонро бо қабати се метри об пӯшонидан мумкин аст. 

Аммо шумораи пиряхҳои Қирғизистон дар солҳои охир бо сабаби обшавии пиряхҳои калон, ки ба пиряхҳои хурд ҷудо мешаванд, 1795 афзудааст. Минтақаи яхбандии Қирғизистон, яъне майдони пиряхҳо дар даҳсолаҳои охир 16% коҳиш ефтааст.

Обшавии ях ва бухоршавии об дар ин раванд ҳарорати ҳаворо дар Рӯи Замин баланд мебардорад, ки бӯҳрони иқлимро шадидтар мекунад. Илова бар ин, обшавии ях тамоми экосистемаҳоро тағйир медиҳад: ҳатто хирси сафед метавонад аз байн равад. Ва пиряхҳо захираҳои бузурги оби тоза мебошанд, то обшавии онҳо норасоии обро ба вуҷуд орад. АЗ ИН РӮ, СММ соли 2025-ро “соли Байналмилалии ҳифзи пиряхҳо”эълон кард.

Манбаъ: сайт https://caravan-info.kg/

Тарҷума бо Истифода Аз Тарҷумони Yandex