Душанбе, 29 июл, АИ «Караван Инфо». Дар низоми маорифи Точикистон ба зуди ислохоти назаррасе ба амал меоянд, ки ба баланд бардоштани сифати таълим ва фарохам овардани шароити муосир барои омузгорон ва хонандагон нигаронида шудаанд. Дар ин бора Вазири маориф ва илми кишвар Рахим Саидзода дар нишасти матбуоти дар Душанбе хабар дод.
Навоварихои асоси гузариш ба системаи баходихии 10-балли ба чои микёси 5-баллии амалкунанда, чори намудани тахсилоти миёнаи умумии 12-сола, васеъ намудани фарогирии тахсилоти томактаби ва чорахои мубориза бо норасоии муаллимонро дар бар мегиранд.
Аз 1 сентябри соли 2025 дар хамаи мактабхои тахсилоти умумии Точикистон низоми 10-балли чори намуда мешавад. Вазир кайд намуд, ки мачаллахо аллакай барои баходихи дар микёси нав омода намуда шудаанд, ки сатхи дониши хонандагонро дакиктар ва объективона сабт мекунанд.
Гузариш ба тахсили 12-сола барои соли тахсили 2029-2030 ба накша гирифта шудааст. Ислохот мархила ба мархила амали намуда мешаванд, то гузариши хамворро таъмин кунанд ва системаро ба талаботи нав омода созанд.
То соли тахсили 2024-2025 дар кишвар 4 037 муассисаи тахсилоти умуми фаъолият мекунад, ки дар байни онхо:
- 287 мактаби ибтидои,
- 364 мактаби тахсилоти умумии асоси,
- 3 386 мактаби тахсилоти миёнаи умуми,
- 170 намуди нави муассисахо (83 гимназия ва 87 литсей).
- Шумораи умумии мактаббачагон 2,36 миллион нафарро ташкил медихад.
Тарбияи томактаби низ рушд мекунад: дар 757 богчаи кудакон 118 392 кудак тарбия намуда мешавад, ки ин нисбат ба соли гузашта 13 муассиса ва 4 422 кудак бештар аст. Илова бар ин, 2 931 маркази рушди барвакти дар назди мактабхо, ки дар он 133 361 кудак машгуланд, фаъолият мекунанд.
Фарогирии умумии тахсилоти томактаби ба 251 753 кудак расид, ки 23,7% кудакони синну соли мувофикро ташкил медихад афзоиши 3,5% нисбат ба соли 2024.
Имруз дар мактабхои кишвар норасоии омузгорон эхсос мешавад 3 848 омузгор намерасанд. Дар система 130 732 омузгор кор мекунанд, ки 66% — и онхо занон мебошанд.
Сатхи таълимии омузгорон:
бо маълумоти оли 76,8%,
бо олии нотамом-5,2%,
бо миёнаи касби — 16,5%,
бо маълумоти миёнаи умуми 1,5% (асосан донишчуёни донишгоххои олии педагоги).
Соли 2024 ба мактабхо 3 168 мутахассиси чавон омаданд: 71% – и онхо аз руи ихтисос ба кор шуруъ намуданд, 23% муваккатан бо сабабхои узрнок (тахсил, артиш, декрет) набуданд ва такрибан 6% бе сабабхои узрнок ба кор нарафтанд.
Вазир Рахим Саидзода таъкид намуд, ки ислохот дар сохаи маориф ба ташкили системаи одилона ва муассиртаре нигаронида шудааст, ки ба хар як кудак имкон медихад, ки тахсилоти босифат гирад ва кобилиятхои худро амали кунад. Ба тайёри ва дастгирии омузгорон, васеъ намудани дастраси ба тарбияи томактаби ва чори намудани усулхои муосири арзебии дониш диккати мухим дода мешавад.
АКСХО: аз манбаъхои кушода