Душанбе, 20 сентябр, – АИ «Корвон Иттилоот». Дар 69-умин Конфронси генералии Агентии байналмилалӣ оид ба энергияи атомӣ (МАГАТЭ), ки рӯзҳои 15–19 сентябр дар шаҳри Вена баргузор мешавад, ҳайати Тоҷикистон зарурати барқарорсозии фаъолонаи иншоотҳо ва партовгоҳҳои радиоактивӣ боқимонда аз истеҳсоли уран дар кишварҳои Осиёи Марказиро таъкид намуд.
Муовини вазири саноат ва технологияҳои нави Тоҷикистон Азиз Назар дар суханронии худ натиҷаҳои корҳои анҷомёфтаро ҷамъбаст карда, мушкилоти мавҷударо иброз дошт ва зарурати идомаи чораҳо дар доираи Нақшаи стратегии МАГАТЭ оид ба барқарорсозии иншооти радиоактивӣ-ро таъкид кард.
Азиз Назар ҳамзамон сатҳи ҳамкориҳои Тоҷикистон бо МАГАТЭ-ро баланд арзёбӣ намуда, аҳамияти лоиҳаҳои муштарак дар самтҳои истифодаи осоиштаи технологияҳои ҳастаӣ, тиб, ҳифзи муҳити зист ва муҳофизати пиряхҳоро таъкид кард.
Зикр шуд, ки рушди устувори кишварҳои минтақа бе ҳалли мушкили мероси уранӣ имконнопазир аст.
Дар канори иҷлосия як қатор вохӯриҳо баргузор шуданд. Азиз Назар бо муовини директори генералии Созмони Милали Муттаҳид оид ба рушди саноат (UNIDO) Фату Ҳайдара мулоқот кард. Ҷонибҳо дурнамои ҳамкориро дар бахшҳои саноати сабук, воридсозии зеҳни сунъӣ ва коркарди маъданҳо баррасӣ намуданд.
Инчунин, ҳайати Тоҷикистон бо директори генералии МАГАТЭ Рафаэл Гросси мулоқот анҷом дод. Дар ин вохӯрӣ лоиҳаҳои солҳои 2026–2027 баррасӣ шуданд. Гросси ҳамчунин даъватнома барои иштирок дар Конфронси байналмилалӣ оид ба зеҳни сунъӣ, ки рӯзҳои 24–25 октябр дар шаҳри Душанбе баргузор мешавад, гирифт.
Дар ҷараёни конфронс таваҷҷуҳи алоҳида ба ҳамкориҳои Тоҷикистону Русия зоҳир гардид. Моҳи июли соли 2025 Институти марказии тарҳрезию технологӣ («Росатом») шартномаеро оид ба таҳияи ҳуҷҷатҳо барои барқарорсозии партовгоҳҳои радиоактивӣ дар шаҳраки Адрасмон ва партови цехи №3 корхонаи собиқи «Табошар» дар вилояти Суғд ба имзо расонд. Корҳо ба коҳиши хатари радиатсионӣ ва пешгирии ифлосшавии муҳити зист равона шудаанд.
Ба ҳайати Тоҷикистон, ғайр аз Азиз Назар, инчунин директори Агентии амнияти кимиёвӣ, биологӣ, радиатсионӣ ва ҳастаии Академияи миллии илмҳо Илҳом Мирсаидзода шомил буд.
Намояндагони кишвар дар мулоқот бо роҳбарияти МАГАТЭ ва ҳайатҳои кишварҳои хориҷӣ роҳҳои нави ҳамкории техникӣ ва лоиҳаҳои муштарак оид ба барқарорсозии партовгоҳҳои радиоактивӣ дар Осиёи Марказӣ баррасӣ карданд.
АКС: Вазорати саноат ва технологияҳои нави Тоҷикистон