Душанбе, 02 июл, – АИ «Караван инфо». Бо вучуди паст шудани сатхи карзи хоричи, Точикистон дар минтакаи хатари баланди бухрони карзи боки мемонад. Тибки гузориши Охирини Конфронси СММ оид ба савдо ва рушд (ЮНКТАД) “Чахон дар карз”, кишвар яке аз давлатхое мебошад, ки дар солхои наздик ба озмоишхои чиддии молияви тахдид мекунад.

Дар ин гузориш таъкид шудааст, ки карзи давлатии чахони дар соли 2024 ба 102 триллион доллар расид, ки кариб сеяки он 31 триллион доллар ба кишвархои ру ба инкишоф рост меояд. Танхо барои хидматрасонии ин карз, кишвархои ру ба таракки 921 миллиард доллар пардохт намуданд — маблаге, ки бо харочоти тандурусти ва маориф барои миллиардхо одамон мукоиса намуда мешавад.

Коршиносони ЮНКТАД хушдор медиханд: карз метавонад як фишанги пуркуввати рушд бошад, аммо дар сурати набудани идоракунии устувор, он кодир аст ояндаи иктисодии тамоми миллатхоро вайрон кунад.

Осиёи маркази: афзоиши карзхо аз пешрафти иктисоди зиёдтар аст

Аз соли 2010 то 2022 карзи Кишвархои Аврупо ва Осиёи Маркази 2,5 баробар ва иктисодиёт танхо 1,4 баробар афзудааст. Точикистон пас аз авчи 50% ММД дар соли 2020 ба кохиш додани сарбории карз шуруъ намуд, аммо осебпазир боки мемонад. Хусусан ташвишовар соли 2027 мухлати пардохтхои калон аз еврооблигатсияхо мебошад. Бе дастгирии беруна, пешгири аз бухрон душвор хохад буд.

Мушкилоти минтакави ва нобаробарии чахони

Кишвархои минтака, ба истиснои Казокистон, аз сабаби рейтинги паст чалби маблаггузории арзон душвор аст. Узбекистон карзхоро фаъолона афзоиш медихад, ки дар оянда хатар эчод мекунад.

ЮНКТАД ба ислохоти низоми чахонии идоракунии карз ва васеъ намудани дастрасии кишвархои ру ба инкишоф ба карзхои имтиёзнок даъват мекунад.

Вазъи молиявии Точикистон: расми чори

Тибки маълумоти Вазорати Молия, дар 1 апрели соли 2025 карзи хоричи 3,1 миллиард долларро ташкил дод (нисбат ба аввали сол 87 миллион доллар камтар). Карздихандаи асоси Чин ($1 млрд), инчунин ташкилотхои байналмилалии молияви (бонки Чахони, АБР, ИБР, ЕБРР).

Барои хидматрасонии карз дар соли 2025 такрибан 385 миллион доллар пешбини шудааст. Интизор меравад, ки карзхои нав, аз чумла барои сохтмони НБО Рогун чалб намуда шаванд.

Аксхо: аз манбаъхои кушода